Kwiaton Alda

Z Leksykon oprawoznawczy
Wersja z dnia 17:00, 22 cze 2022 autorstwa Vagnerus (dyskusja | edycje)

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj

(także: kwiaton aldyński, tłok aldyński)

(ang. …, fr. fleuron Alde, niem. Aldus-Fleuron)

Zbiorcze określenie tłoków ze stylizowanym motywem floralnym, najczęściej w symetrycznym układzie, w tym: kwiatonów, kwiatonów z przewiązką i rozetek. Do k. A. zalicza się też asymetryczny listek aldyński. Stosowano je jako wyciski „pełne” (złocone lub ślepe), szrafowane/kreskowane oraz „puste” (z uwidocznionym konturem). Ich zróżnicowane formy wywodzą się z islamskiego zdobnictwa książkowego oraz renesansowych dekoracji typograficznych we Włoszech. Od przełomu XV i XVI w. należały też do repertuaru zdobniczego weneckiej oficyny Alda Manucjusza oraz kooperujących z nim introligatorów (zob. aldyńskie oprawy). Pod wpływem włoskim rozpowszechniły się w 1 poł. XVI w. na italianizujących oprawach w krajach zaalpejskich. Ich różnorakie formy kwiatonowe stały się też niezwykle popularne w polskim – zwłaszcza krakowskim – zdobnictwie introligatorskim, trwając w nim aż po 3-4 ćw. XVI w. m.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Aldyńskie oprawy
Floralna dekoracja
Hedera
Listek aldyński

Grafika

Przypisy

  1. Devaux 1977, s. 48-52;
  2. Macchi F. i L. 2002, s. 8, 175-177.

Autor: A.W.