Fibula
Spis treści
Fibula
(fr. fibule, agrafe)
Ozdobna, metalowa zapinka służąca do spinania szat, na ramieniu lub pod brodą, funkcją i kształtem zbliżona do współczesnej agrafki, używana w Europie od późnej epoki brązu (około 1500 p.n.e.) aż do średniowiecza i zastępująca guziki. W przeszłości nazwą tą niewłaściwie obejmowano również wszystkie brosze, zapięcia i sprzączki do pasków, zapinki do włosów, a także zapięcia kodeksów. W przypadku zapięć kodeksów nazwa w przeszłości stosowana była w odniesieniu do zapinek oczkowych, tj. do otworu wyciętego w metalowej płytce zaczepiającego się o bolec wystający na powierzchni lub krawędzi przedniej okładki.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Zapięcia kodeksów
Zapięcia oczkowe
Grafika
il. 19. Przykład zapinki oczkowej, rękopis XIII/XIV w., Biblioteka PAN w Kórniku (fot. M. Pronobis-Gajdzis)
il. 20. Przykład zapinki oczkowej, rękopis XV w., Biblioteka diecezjalna w Pelplinie (fot. M. Pronobis-Gajdzis)
il. 21. Przykład zapinki oczkowej, rękopis XV w., Biblioteka diecezjalna w Pelplinie (fot. M. Pronobis-Gajdzis)
il. 22. Przykład zapinki oczkowej, rękopis XV w., Biblioteka diecezjalna w Pelplinie (fot. M. Pronobis-Gajdzis)
Przypisy
- Adler G., Handbuch Buchverschluss und Buchbeschlag, Wiesbaden, 2010.
- Encyklopedia wiedzy o książce [red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski], Wrocław, 1971, szp. 2579-2580.
- Mała encyklopedia kultury antycznej (red. Piszczek Z.)
Autor: M.P.B.
