Pąk

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Pąk

(także: pączek) wyciskany z tłoka, niewielkich rozmiarów (ok. 15-25 mm wys.) motyw pąka liściowego bądź kwiatowego o symetrycznym kształcie: z centralnym, wydatnym zalążkiem (o zazwyczaj ukośnie szrafowanej powierzchni), osadzonym w dwóch, rozchylonych na boki, płatkach bądź w dwu-kilkupłatkowym kielichu, zaś u dołu zakończonym rodzajem koronki z najczęściej 3 drobnych płatków. Jego rozmaite warianty były rozpowszechnione w zdobnictwie renesansowych opraw radełkowych kręgu niemieckiego lat 20-30 XVI w. Szybko przeniknęły do repertuaru introligatorów w Polsce, gdzie były stosowane do ok. poł. XVI w. Zmultiplikowane i zagęszczone motywy p. ukazywano najczęściej w zwierciadłach: w dwóch-kilku pionowych rzędach. Poza tym wkomponowywano je w listwy (naprzemiennie z innymi, drobnymi motywami floralnymi i in.), lub na zakończaniach garbów zwięzów. Niekiedy motyw p. przybiera formę bardzo zbliżoną do gotyckiego kwiatonu lub kwiatu z krótką łodygą i rozchylonymi liśćmi

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Floralna dekoracja
Kwiat

Grafika

Przypisy

  1. von Rabenau 1994, tabl. 4, 7-8

Autor: A.W.