Ekslibris
Spis treści
Ekslibris
(łac. ex libris – z ksiąg/księgozbioru; ang. bookplate; fr. ex-libris)
Znak własnościowy książki najczęściej w formie niewielkiej karteczki z kompozycją graficzną, graficzno-typograficzną bądź typograficzną oraz napisem, które odnoszą się do posesora księgi (prywatnego lub instytucjonalnego). Przeważnie wklejany jest na wewnętrzną stronę górnej okładziny, rzadziej na inną część wyklejki przedniej lub tylnej, a nawet na kartę tytułową. Ze względu na lokalizację i zawartość treściową e. winien interesować tegumentologów, często bowiem istnieje korelacja między nim a superekslibrisem na oprawie tego samego woluminu. Znane są też przypadki posługiwania się tą samą matrycą do wykonywania ekslibrisów i superekslibrisów bądź quasi-superekslibrisów. Ponadto e. może ułatwiać identyfikację oprawy w odniesieniu do czasu i miejsca jej wykonania.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Identyfikacja oprawy
Superekslibris
Znaki własnościowe książki
Grafika
Ekslibris Piotra Izdbieńskiego z lat 20-30 XVI w. o formie pokrewnej ówczesnym superekslibrisom tzw. introligatorskim, repr. (odwrócona) wg: Dobrzyńska-Rybicka 1917
Ekslibris Jana Lutomirskiego (fragment) odbity z klocka służącego do wyciskania superekslibrisu oraz herbu urzędniczego tegoż szlachcica, XVI w., BJ Kraków, fot. BJ Kraków
Ekslibris Biblioteki Radziwiłłów w Nieświeżu na wyklejce z papieru ozdobnego, oprawa prawd. niemiecka, ok. 1700, AGAD Warszawa, fot. wg: www.polona.pl
Przypisy
- zu Leiningen-Westerburg 1901;
- Chwalewik 1955;
- Grońska 1973;
- Meyer Noirel 1989;
- Wagner 2013 III, 7-35;
- Czubińska, Podniesińska 2016;
- Wagner 2016;
Autor: A.W.
