Leporello
(harmonijka, zygzak, parawanik) (ang. leporello binding, concertina structure book, accordion book. fr. reliure leporello)
Książka napisana lub wydrukowana w kolumnach umieszczonych obok siebie na długim pasie papieru. Po sfalcowaniu równoległym przyjmuje kształt harmonijki. Forma książki znana w kulturach wschodnich (hinduskiej, chińskiej, japońskiej, arabskiej). W kulturze europejskiej wykorzystywana dla publikacji okazjonalnych, pamiątkowych. Współcześnie formę harmonijki przyjmują publikacje ikonograficzne: zestawy pocztówek, albumiki z widokami oraz dokumenty życia społecznego: foldery, programy, rozkłady jazdy i in. Tego typu dokumenty często nie posiadają żadnej oprawy lub też mają jedną z następujących typów oprawy:
- Harmonijka jest owijana kartonową obwolutą, która jest wykonana z tego samego użytku.
- Harmonijka jest przymocowana do okładki. Może być nią okładka broszurowa, oprawa twarda lub oprawa w formie pudełka
- Do skrajnych kart leporella są przymocowane twarde okładki, nie są ze sobą połączone, ewentualnie mogą mieć tasiemki do związywania.
Formę harmonijki mają książeczki dla małych dzieci. Są wykonane z tektur połączonych paskami płótna. Karty z nadrukiem są naklejone na tekturki. Książeczki harmonijkowe produkowane w zakładach poligraficznych są drukowane na oklejonej dwustronnie białej tekturze, która następnie podlega sfalcowaniu. Uważa się także, że jest to forma pośrednia pomiędzy zwojem a kodeksem. Formę leporello przybierały także książki we wcześniejszej formie zwoju. Tak składane były zwoje w Chinach i Japonii (orihon).
Zobacz też
Grafika
Harmonijka z obwolutą
Przypisy
- Harmonijka, w: Encyklopedia wiedzy o książce, red. A. Birkenmajer, Wrocław 1971, szp. 859-860.
Autor: E.P.
