Prasy introligatorskie
Spis treści
Nazwy w innych językach
ang. press, niem. Presse, Klotzpresse, fr. presse, wł. pressa
Prasa introligatorska
Urządzenie lub maszyna służące do ściskania materiałów. Składa się z dwóch płaszczyzn, z których jedna jest nieruchoma, a druga przesuwa się (przybliża), w rezultacie zbliżenia płyt obiekt podlega ściskaniu. Istnieje wiele różnych typów pras, różniących się materiałem, sposobem działania, napędem, siłą, przeznaczeniem.
Prasa belkowa
Prasa zbudowana jest z dwóch belek drewnianych. Na obu ich skrajach znajdują się drewniane lub metalowe śruby, z tym że w dolnej belce śruba jest zamocowana na stałe, a przez górną przechodzi na wylot. Nad belką znajduje się nakrętka, bądź w postaci podłużnego klocka, który dokręca się przy pomocy pachołka z rączkami, bądź też sama nakrętka jest zaopatrzona w rączki. Prasa belkowa służy do wielu czynności, np. do prasowania i suszenia książek, bloków książkowych, składek lub kart umieszczonych w deskach, do nacinania grzbietów, do obcinania krawedzi, do szlifowania krawędzi przez zdobieniem, do haftowania kapitałek, do opracowania garbów, do ręcznego złocenia grzbietów, a nawet do wycisków z użyciem płaskich plakiet. Prasy służące do opracowania i suszenia książek z prawdziwymi zwięzami mogą mieć nabite kołeczki, służące do naciągania sznurków oplatających garby. Prasy do obcinania książek przy użycia hebla lub okrągłego noża mogą mieć wstawioną wystającą deskę służącą za prowadnicę i okute blachą krawędzie.
Prasa belkowa do złocenia
Prasa charakteryzująca się tym, że zamiast belek ma płaskie deski. Deska ruchoma ma nagwintowane otwory, a drewniane śruby podczas dokręcania samoczynnie, bez nakrętek zbliżają do siebie deski. Poza złoceniem grzbietów, prasy mogą być wykorzystywane do opracowania garbów oraz haftowania kapitałek. Siła ściskania takiej prasy jest niezbyt duża.
Prasa wolnostojąca, kolumienkowa (filarowa)
Prasa składa się z nieruchomej podstawy, w której zamocowane są dwie (a w wielkich prasach cztery) kolumny. Ponad ruchomą płytą, na końcu filarów znajduje się stała poprzeczka, przez jej środek przechodzi śruba, poruszana przy pomocy koła, rączek lub dźwigni, na której zawieszona jest płyta górna. W najstarszych modelach prasy były wykonane z drewna, z śruba była uruchamiana przy pomocy drążka. Wielkie prasy służyły do odciskania papieru w papierniach, mniejsze mogły być używane w introligatorniach do prasowania książek. Od XIX wieku prasy wykonywano z żelaza lub żeliwa. Prasy stołowe o małych rozmiarach, obok przeznaczenia introligatorskiego, były wykorzystywane w pracach biurowych. Prasy większych rozmiarów to prasy wolnostojące, z kołem zamachowym z dobijakiem. Niektóre posiadają mechanizm nastawiania odległości pomiędzy płytami, a prasowanie i zwalnianie nacisku dokonuje się za pomocy dźwigni.
Prasa do oporkowania
Prasa której płyty są z jednej strony ukośnie sfazowane. Prasy drewniane mają fazę wzmocnioną metalową płytą. Prasy metalowe wolnostojące są uchylne, co pozwala na włożenie książki w pozycji poziomej, a po zaprasowaniu przewrócenie prasy na bok.
Prasy mechaniczne
W przeciwieństwie do pras ręcznych mają napęd mechaniczny. Są to prasy hydrauliczne, pneumatyczne lub elektromechaniczne. Mogą mieć odwróconą konstrukcję, tj. stałą płytę górną, a przesuwającą się płytę dolną. Charakteryzują się dużym naciskiem, nawet do 2 ton. Szybkie działanie czynią z nich dogodne urządzenie dla prac masowych w oprawie przemysłowej.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
można i tak
link lokalny
Grafika
Obrazek 1
Obrazek 2
Obrazek 3
Obrazek 4
Przypisy
- Z. Zjawiński, Introligatorstwo, Warszawa 1965, s. 37-38, 42.
- I. Pietruczuk, H. Godlewski, W. Jędrych, Technika i technologia introligatorstwa przemysłowego, Warszawa 1985, s. 83-86.
Autor: E.P.
