Aniołek

Spis treści

1 Aniołek
2 Zobacz też
3 Grafika
4 Przypisy

Aniołek

(fr. putto, amour, Cupidon)

Postać uskrzydlonego, pulchnego, dziecka, często identyfikowana jako putto lub amorek (kupidyn). W renesansowym introligatorstwie Włoch, a później całej łacińskiej Europy, uległ rozpowszechnieniu głównie w formie uskrzydlonej główki anielskiej (główki cherubina) z parą niewielkich skrzydeł po bokach, rzadziej główką bez skrzydeł. W takim ujęciu występuje w obrębie większych kompozycji, np. jako regularnie rozmieszczone miniaturowe główki a. wśród profuzji innych, drobnych motywów i wstęg na à la fanfare oprawach 2 poł. XVI – pocz. XVII w.; ponadto jako zwieńczenie kartuszy herbowych w superekslibrisach XVI – XVIII w. Niewielkie, złocone motywy a. w radosnej pozie, wyciskane z tłoków były często ukazywane w obrębie bogatej dekoracji okładzin na włoskich oprawach 2 poł. XVI-XVIII w. Od ery manieryzmu po XIX-pocz. XX w. motyw główki a. zdobył dużą popularność na złotniczych okuciach i zapięciach opraw ksiąg liturgicznych i dewocyjnych. W Polsce motyw główki a. znany jest głównie z opraw krakowskich mistrzów 1 poł. XVI w., m.in. Stanisława z Białej i Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich oraz Jerzego Moellera. Pod koniec XVI w. i w 1 ćw. XVII w. często ukazywano ją na →orientalizujących oprawach polskich (głównie krakowskich i poznańskich), jako centralny motyw narożnych medalionów maureskowo-wstęgowych.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Amorek
Anioł
à la fanfare oprawy
Putto
Maureskowo-wstęgowy ornament

Grafika

Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji włoskiej oprawy renesansowej, 1 poł. XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) jako element dekoracji radełkowej na oprawie renesansowej, XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) jako element kompozycji narożnego medalionu maureskowo-wstęgowego, Polska, 3-4 ćw. XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) jako element kompozycji narożnego medalionu maureskowo-wstęgowego, Polska, 3-4 ćw. XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) jako element kompozycji narożnego medalionu maureskowo-wstęgowego, Polska, 3-4 ćw. XVI w.
Aniołek jako element otoku ornamentalno-napisowego, Polska, 1 poł. XVII w.