Baldachim

Baldachim

(fr. baldaquin)

1. W introligatorstwie gotyckim XIV-pocz. XVI w.: wzorowany na dekoracjach architektonicznych motyw niewielkiego, ozdobnego daszka edikuli, zazwyczaj ujętej pinaklami, ze znajdującą się w niej „figurą” świętej postaci lub innym motywem (np. herbem). Najbogatsze, plastyczne i ażurowe formy przyjmował w niektórych oprawach złotniczych. Prostsze formy, ukazywane przeważnie za pomocą tłoka z motywem łuku w ośli grzbiet, zwieńczonego kwiatonem, znane głównie z opraw krakowskich od kon. XV do 2-3 dekady XVI w. Nieliczne przykłady b. także w introligatorstwie zachodnioeuropejskim XV-pocz. XVI w. (np. Austria, Anglia).

2. Wyciskany z tłoka i złocony, drobny motyw daszka z kilkoma wydłużonymi frędzlami, widniejący przeważnie nad hermą. Stosowany w obrębie bogatszych dekoracji okładzin opraw włoskich (zwłaszcza rzymskich) od schyłku XVI do 2 ćw. XVII w.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Architektoniczne oprawy
Edikula
Herma
Łuk w ośli grzbiet
Kwiaton
Pinakiel
Umbraculum

Grafika

• 

  Baldachim na krakowskiej oprawie późnogotyckiej z 1513 r.

Przypisy

1. Loubier 1926, s. 56-57;
2. Hobson 1929, s. 17;
3. Krynicka 1967, s. 79-96;
4. Lindberg 1985 II, s. 75-77;
5. Macchi F. i L. 2002, s. 35;
6. Macchi F. i L. 2007, nr kat./tabl. 66;
7. Storm van Leeuwen 2010, nr kat./tabl. 26-28.

---

Autor: A.W.