Szycie na zwięzy kryte
szycie na zwięzy kryte (szycie na zwięzy wpuszczane w blok)(ang. ), zwięzowy system szycia kodeksów, składki łączone są poprzez zwięzy wpuszczone w nacięcia grzbietów składek, wokół których prowadzona jest nić, którymś z wybranych ściegów.
Historia
pierwsze zastosowanie szycia na zwięzy wpuszczone przypisuje Nicholasowi Derome , jednak Yves Devaoux twierdzi, że praktyka ta została zapoczątkowana w warsztacie Aldusa Manutiusa . Cytując Pollarda, Middleton (przypisy) podaje, że sznurkowe zwięzy wpuszczane, były stosowane we Francji, w latach 1580 – 1680. W Anglii natomiast, szczególnie do cienkich książek w taniej oprawie z owczej skóry, do 1710 roku. Następnie, na około pół wieku, technika ta została zapomniana, a osobą, która ją wskrzesiła był introligator o nazwisku Johnson około roku 1760. W XVIII wieku zwięzy wpuszczane były bardzo popularne ze względu na to, że obniżały koszty dalszego oprawiania kodeksów oraz ułatwiały ich swobodne otwieranie. Bardzo często były stosowane przy szyciu na dwa zwięzy – przy książkach zszytych na cztery czy pięć zwięzów dużo częściej można się spotkać ze zwięzami wypukłymi. Do szycia na zwięzy wpuszczane najczęściej stosowano cieńsze niż zwykle zwięzy . Burdett podaje, nie precyzując co prawda, czy jest to technika historyczna, czy też jedynie współcześnie stosowane rozwiązanie, że nacięcie bloku może przybierać różne kształty: trójkąta, prostokąta, kwadratu lub trapezu równobocznego, o dłuższym boku znajdującym się dalej od grzbietu skłądki Można spotkać się z książkami, które zostały zszyte na zbyt małą ilość zwięzów wpuszczanych, co powodowało destabilizację konstrukcji bloku. Introligatorzy często ukrywali brak solidnego szycia przez dodanie na grzbiecie książki większej ilości zwięzów fałszywych, które miały sugerować zastosowanie równie dużej ilości zwięzów właściwych
Rodzaje szycia na zwięzy kryte
Zobacz też
- sposób szycia
- system szycia
- szycie ściegiem na pierścień
Grafika
il. 1. Szycie na sztych, sposób 1. (rys. Middleton B.C., 1984, s. 2)
il. 2. Szycie na sztych, sposób 2. (rys. Johnson A.W., 1978, s. 65)
il. 3. Szycie na sztych, sposób 3. (rys. Johnson A.W., 1978, s. 65)
il. 4. Szycie na sztych obrzucające, sposób 4. (rys. Johnson A.W., 1978, s. 65)
Przypisy
- Burdett E., The Craft of Bookbinding. A practical Handbook, West Vancouver, 1975.
- Devaux Y., Deux siècles de reliure, Paryż, 1981.
- Diehl E., Bookbinding its background and technique, Nowy Jork, 2014.
- Johnson A.W., The Thames and Hudson Mannual of Bookbinding, Londyn, 1978.
- Marks P.J.M., The British Library Guide to Bookbinding History and Techniques, Londyn, 1998.
- Middleton B.C., A History of English Craft Bookbinding Technique, Londyn, 1978.
- Miller J., Books will speak plain. A handbook for identifying and describing historical bindings, 2014.
- Miller J., Puzzle me this, Early bindings fragments in the Papyrology Collection of the University of Michigan Collection [w:] Sauve Mechanichals. Essays on the History of Bookbinding [red. J. Miller], Volume 2, 2015.
- Szirmai J.A., The archeology of medieval bookbinding, New York, 2017.
Autor: MPG, B.W.
