Tłoczenie

Z Leksykon oprawoznawczy
Wersja z dnia 06:58, 6 wrz 2019 autorstwa Ela (dyskusja | edycje) (Utworzono nową stronę "==Tłoczenie== (wytłaczanie, wyciskanie) (niem. Prägung) Sposób zdobienia polegający na uzyskaniu odbicia matrycy, poprzez poddanie użytku (najczęściej okładki)...")

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj

Tłoczenie

(wytłaczanie, wyciskanie) (niem. Prägung)

Sposób zdobienia polegający na uzyskaniu odbicia matrycy, poprzez poddanie użytku (najczęściej okładki) ściśnięcia z matrycą (tłokiem).

Tłoczenie może być wykonywane ręcznie, przy użyciu ręcznych tłoków introligatorskich, lub maszynowo, z zastosowaniem plakiet lub płaskich matryc (klisz introligatorskich). Specjalistyczną maszyną przeznaczoną do tłoczenia jest prasa do złocenia, ale możliwe jest wykonanie tłoczenia przy użyciu zwyklej prasy belkowej lub kolumienkowej.


Złocenie jest jednym z podstawowych sposobów dekorowania opraw. Do złocenia używano metalicznego złota, zwykle w płatkach, ale też w folii, w proszku złotej farby lub folii z prawdziwego złota, zarówno jednowarstwowej jak i wielowarstwowej. Zamiast złota używano także środków zastępczych: płatków szlagmetalu oraz metalicznych folii introligatorskich. Używano także metali innych niż złoto: srebra a nawet platyny, a identyczne do złocenia folią metaliczną jest tłoczenie folią pigmentową.

Złocenie prawdziwym złotem odbywa się po odtłuszczeniu (kwasem), zagruntowaniu (albuminą, klajstrem) oraz naniesieniu środka wiążącego, którym zwykle było białko jaja kurzego. Przyłożony do właściwego miejsca płatek złota jest następnie wtłaczany rozgrzanym tłokiem metalowym.

Tłoczenie na ślepo

Tłoczenie barwne

Złocenie

Tłoczenie przy użyciu złota płatkowego, jego namiastki (szlagmetalu) lub folii introligatorskiej metalicznej, powodujące zwiżanie złota na okładce i efekt złotego napisu lub ornamentu.


Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Złocenie
Tłoki introligatorskie

Grafika

Przypisy

  1. Przypis 1
  2. Przypis 2

Autor: E.P.