Czteropłatek

Z Leksykon oprawoznawczy
Wersja z dnia 18:05, 10 wrz 2021 autorstwa Ela (dyskusja | edycje) (Zobacz też)

Skocz do: nawigacja, szukaj

Czteropłatek

(z niem. blüte Vierblatt; ang. quatrefoil; fr. quatre pétales;)

Stylizowany motyw floralny składający się z centralnego okrągłego kwiecia i wyrastających z niego czterech jednakowych płatków, często wzbogaconych dodatkowymi pręcikami lub mniejszymi płatkami pomiędzy nimi. Rozpowszechniony na oprawach gotyckich XV-pocz. XVI w., jako składnik dekoracji ślepo wyciskanej z tłoków różnej wielkości (od ok. 8 mm do ok. 28 mm). Kształt płatków bywał rozmaity: od prostych i zgeometryzowanych do sercowych, pokrytych szrafowaniem i wzbogaconych dodatkową obwódką. Motyw ten ukazywano jako otwarty bądź zamknięty w romboidalnej, kwadratowej bądź okrągłej ramce. Pojawiał się też na oprawach renesansowych (XVI w.), zazwyczaj wkomponowany między inne motywy np. w listwach obramienia zwierciadła. W praktyce badawczej c. mogą być mylone z czteroliściem (od którego różnią się zaakcentowaniem centralnego kwiecia), oraz z rozetą (mającą większą liczbę płatków).

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Czteroliść
Floralna dekoracja
Rozeta
Trójliść

Grafika

Przypisy

  1. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 71-76;
  2. Carvin 1988, nr kat./il. A.110, AV.207, C.2 i in.;
  3. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 5.

Autor: A.W.