Zniszczenia kodeksów
Spis treści
Czynniki niszczące
Czynniki wewnętrzne
- rodzaj użytych materiałów i sposób ich wytworzenia
- konstrukcja kodeksu
Czynniki zewnętrzne
- czynniki fizyczne - promieniowanie świetlne, temperatura, pyły przemysłowe, złe warunki przechowywania, transportu, użytkowania;
- czynniki chemiczne - gazy zawarte w powietrzu, para wodna w atmosferze
- czynniki biologiczne - drobnoustroje, owady, gryzonie
Skutki działania czynników niszczących
Skutki działania czynników wewnętrznych
Zachodzące z biegiem czasu zmiany starzeniowe, do których dochodzi we wszystkich warstwach zabytkowych kodeksów są procesem naturalnym. Stopień i tempo tych zmian są zależne od użytych do wykonania kodeksu materiałów technologii i technik, a także czynników zewnętrznych, które wspomagają bądź opóźniają stopień i tempo zachodzących zmian. Do szczególnych zniszczeń opraw kodeksów wynikających z użytych materiałów należy np. czerwona korozja skóry.
Skutki działania czynników fizycznych
Zmiany barwne, zanieczyszczenie powierzchniowe, osłabienie strukturalne, deformacje, zagniecenia, przedarcia, ubytki oraz szczególne zniszczenia, np. płowienie grzbietów książek ===Skutki działania czynników chemicznych Osłabienie strukturalne materii zabytkowej, w konsekwencji osłabienie/utrata właściwości fizycznych, ubytki, zmiany barwne ===Skutki działania czynników biologicznych Przebarwienia, osłabienie strukturalne materii zabytkowej, w konsekwencji osłabienie/utrata właściwości fizycznych, ubytki oraz szczególne zniszczenia, np. kamienienie, puszysta destrukcja, foxing.
Zobacz też
czerwona korozja
foxing
kamienienie książek
płowienie
puszysta destrukcja
Grafika
Obrazek 1
Przypisy
- Barański Andrzej, Problem kwaśnego papieru. Koncepcje badawcze, uwarunkowania i działania praktyczne,[w:] Kwaśny papier, Kraków 2001.
- Jabłońska Elżbieta, Strzelczyk Alicja, Czynniki niszczące zbiory biblioteczne i archiwalne [w:] Notes Konserwatorski 11, Warszawa, 2007, s. 46-71.
- Kozielec Tomasz, Dodatki stosowane do klejów introligatorskich w XIX i XX w. przyczyną zakwaszenia książek i materiałów archiwalnych. [w:] Notes Konserwatorski nr 12, Warszawa 2008 s.146-153.
- Sobucki Władysław, Wżery atramentowe – krótki przegląd wielkiego problemu. [w:] Notes Konserwatorski 13, Warszawa 2010, s.143-150.
- Zyska Bronisław, Ochrona zbiorów bibliotecznych przed zniszczeniem, tom 1 Charakterystyka materiałów w zbiorach bibliotecznych, Katowice 1991.
- Zyska Bronisław, Ochrona zbiorów bibliotecznych przed zniszczeniem, tom 2 czynniki niszczące materiały w zbiorach bibliotecznych, Katowice 1993.
Autor: MPG
