Szarfowanie

Szarfowanie

(podcinanie skóry) (ang. pare, fr. parer, niem. Schärfen, wł. scarnire)

Ścienianie skóry przeznaczonej na obleczenie okładki.

W dawnym introligatorstwie, nie podcinano skóry, introligatorzy zaopatrywali się w skórę o odpowiedniej grubości. W XVI-XIX w. podcinali tylko miejsca przeznaczone na zawinięcia. Szarfowanie upowszechniło się w 2. poł. XIX w.

Szarfowanie wykonywane jest na obrzeżach (miejscach zawinięcia), przegubach, ewentualnie na całym grzbiecie, zwłaszcza w przypadku wykonywania garbów (wypukłych zwięzów). Na całej powierzchni introligatorzy szarfują użytki przeznaczone na rogi lub lamówki, a czasem też skórę przeznaczoną na oprawę półskórkową. W wyjątkowych przypadkach szarfowaniu poddawana jest cała obłóczka.

Szarfowanie można wykonywać ręcznie, lub przy pomocy specjalistycznych urządzeń. Do szarfowania ręcznego używane są specjalne noże do skóry, skalpele lub noże szewskie a niektórzy introligatorzy używają zwykłych, podłużnych noży. Nóż do skóry musi być doskonale zaostrzony, a szarfowana skóra leży na idealnie płaskiej, twardej powierzchni; najczęściej za podkład służą kamienie litograficzne. U introligatorstwie angielskim do szarfowania stosowano galanteryjne strugarki. W XX w. skonstruowano aparat do szarfowania z wymiennymi ostrzami, a także elektryczne maszynki szarfujące.

Do ścieniania pergaminów a także niektórych rodzajów skóry np. skóry świńskiej używa się ostrego kawałka szkła.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Nóż do skóry
Aparat do szarfowania skóry
Strugarka
Szpaltowanie

Grafika

• 

  Aparat do szarfowania skóry Scharfix

Przypisy

1. Paring, w: M.T. Roberts, D. Etherington, Bookbinding and the Conservation of Books. A Dictionary of Descriptive Terminology, https://cool.conservation-us.org/don/dt/dt2491.html
2. Przypis 2

---

Autor: E.P.