Pergamin: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 18:40, 9 wrz 2019

Pergamin

(ang. parchment, vellum, fr. parchemin, vélin, nem. Pergament)

Materiał uzyskiwany ze skóry zwierząt, znany co najmniej od II w. n.e. Jego nazwa pochodzi od miasta Pergamon w Azji Miniejszej, gdzie, według legendy, pod wpływem embarga na egipski papirus, zaczęto go wytwarzać. Stosowany jako materiał pisarski oraz materiał obłóczkowy.

Wytwarzanie pergaminu polega na jego moczeniu w wodzie wapiennej, dla ułatwienia oddzielenia sierści oraz tłuszczu. Następnie skórę naciągano na ramę i suszono co nadawało mu sztywności. Gotowy pergamin gładzono pumeksem, a przeznaczony na materiał piśmienny powlekano kredą.

Na potrzeby introligatorskie wyprawiano pergamin dość gruby, wygładzony jednostronnie od lica, natomiast strona mizdrowa pozostaje szorstka i chropawa. Pergamin na oprawy może być wykonywany ze skóry wszystkich gatunków zwierząt, ale napopularniejszy jest pergamin cielęcy, owczy, jagnięcy i kozi.

Pergamin kozi może być szarawy, nakrapiany, podczas gdy pergamin cielęcy jest barwy biało-kremowej. Szczególny typ pergaminu, zwany "antycznym" ma ciemne żyłki, które są pozostałością naczyń kwionośnych.

Welin

Składki przeszywane są jednokrotnie, nić przechodzi do kolejnej składki bez plątnika i nie jest związywana na końcu.

Zobacz też

indeks alfabetyczny
Skóry introligatorskie

Grafika

• 

  Holendrowanie ręczne

• 

  Holendrowanie maszynowe

Przypisy

1. Fadensiegeln, w: G. Moessner, Buchbinder ABC, Bergisch Gladbach 1981, s. 38.

Autor: E.P.