Malowane oprawy: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Malowane oprawy== | ==Malowane oprawy== | ||
| − | |||
Wachsmalerei, Lackmalerei,Ölmalerei ma pergaminie, skórze, miedzi, szkle, kości | Wachsmalerei, Lackmalerei,Ölmalerei ma pergaminie, skórze, miedzi, szkle, kości | ||
malowanie jako podkład pod złocenie zamiast barwnej mozaiki, | malowanie jako podkład pod złocenie zamiast barwnej mozaiki, | ||
Bemalte Einbände, Hornplatteneinbände (fr. reliures peintes) | Bemalte Einbände, Hornplatteneinbände (fr. reliures peintes) | ||
| + | Określenie oprawy malowane dotyczy opraw, w których różne ich elementy zdobione są malaturą. Kompozycją malarską mogły być zdobione drewniane okładziny. Deski pokrywano zaprawą i na niej wykonywano przedstawienie malarskie w różnych technikach malarskich (olejnych, temperowych). Do tej grupy należy ponad 100 zachowanych opraw sieneńskich ksiąg miejskich. Ten typ opraw malowanych bezpośrednio na drewnianej okładzinie był popularny we Włoszech, w innych krajach spotyka się go rzadko. Zachowały się pojedyncze egzemplarze z XIV w. w Austrii i Czechach. W okresie XIV - XVII w. dość popularne były malowane oprawy pergaminowe. Pergamin ze względu na swoje właściwości fizyczne jest materiałem trudnym do zdobienia techniką wycisku tłoków, w związku z tym nie dziwi fakt, że właśnie oprawy pergaminowe zdobiono technikami malarskimi. W XVI - XVIII w. oprawy pergaminowe malowano w całości na jeden kolor, co zaczerpnięte było z pewnością z oznaczania średniowiecznych ksiąg archiwalnych, które malowane na różne kolory w zależności od działu akt. Oprawy zdobione kompozycjami malarskimi były szczególnie rozpowszechnione w Niemczech i na Węgrzech od XVI - XVIII w. Popularnymi motywami zdobniczymi były herby (np. księgi ziemskie), ale i motywy zaczerpnięte z sztuki ludowej (śpiewniki, modlitewniki). Malowano także oprawy obleczone skórą, np. malowano plecionki wstęgowe na oprawach grolierowskich. Technikami malarskimi zdobiono także obcięte krawędzie książek. | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
[[Indeks alfabetyczny]] <br> | [[Indeks alfabetyczny]] <br> | ||
[[Cosway binding]] <br> | [[Cosway binding]] <br> | ||
| + | [[Pergamin]] <br> | ||
| + | [[Pergaminowe oprawy]] <br> | ||
[[Transparent vellum]] <br> | [[Transparent vellum]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
| Linia 24: | Linia 26: | ||
Plik:Górski.jpg|Oprawa malowana całopapierowa Mikołaja Górskiego, pocz. XX w. | Plik:Górski.jpg|Oprawa malowana całopapierowa Mikołaja Górskiego, pocz. XX w. | ||
Plik:Włoska.jpg|Włoska oprawa malowana na pergaminie, pocz. XX w. | Plik:Włoska.jpg|Włoska oprawa malowana na pergaminie, pocz. XX w. | ||
| + | |||
| + | ==Przypisy== | ||
| + | # Encyklopedia wiedzy o książce [red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J.], Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | ---- | ||
| + | Autor: '''M.P.B.''' | ||
Wersja z 13:08, 16 lut 2021
Malowane oprawy
Wachsmalerei, Lackmalerei,Ölmalerei ma pergaminie, skórze, miedzi, szkle, kości malowanie jako podkład pod złocenie zamiast barwnej mozaiki, Bemalte Einbände, Hornplatteneinbände (fr. reliures peintes) Określenie oprawy malowane dotyczy opraw, w których różne ich elementy zdobione są malaturą. Kompozycją malarską mogły być zdobione drewniane okładziny. Deski pokrywano zaprawą i na niej wykonywano przedstawienie malarskie w różnych technikach malarskich (olejnych, temperowych). Do tej grupy należy ponad 100 zachowanych opraw sieneńskich ksiąg miejskich. Ten typ opraw malowanych bezpośrednio na drewnianej okładzinie był popularny we Włoszech, w innych krajach spotyka się go rzadko. Zachowały się pojedyncze egzemplarze z XIV w. w Austrii i Czechach. W okresie XIV - XVII w. dość popularne były malowane oprawy pergaminowe. Pergamin ze względu na swoje właściwości fizyczne jest materiałem trudnym do zdobienia techniką wycisku tłoków, w związku z tym nie dziwi fakt, że właśnie oprawy pergaminowe zdobiono technikami malarskimi. W XVI - XVIII w. oprawy pergaminowe malowano w całości na jeden kolor, co zaczerpnięte było z pewnością z oznaczania średniowiecznych ksiąg archiwalnych, które malowane na różne kolory w zależności od działu akt. Oprawy zdobione kompozycjami malarskimi były szczególnie rozpowszechnione w Niemczech i na Węgrzech od XVI - XVIII w. Popularnymi motywami zdobniczymi były herby (np. księgi ziemskie), ale i motywy zaczerpnięte z sztuki ludowej (śpiewniki, modlitewniki). Malowano także oprawy obleczone skórą, np. malowano plecionki wstęgowe na oprawach grolierowskich. Technikami malarskimi zdobiono także obcięte krawędzie książek.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Cosway binding
Pergamin
Pergaminowe oprawy
Transparent vellum
Grafika
Malowana oprawa tzw. Psałterza Bamberskiego, Niemcy, ok. 1220-1230, Bamberg, Staatsbibliothek, repr. wg https://www.staatsbibliothek-bamberg.de/article/prachteinbaende-eines-jahrtausends/
Ślepo wyciskana z klocka drzeworytniczego i malowana oprawa gotycka, Niemcy, XV w., repr. wg: H. Engelhart, Ein seltenes Exemplar eines Einbandes..., „Einband Forschung”, H. 6, 2000, il. na okł.
Malowana oprawa późnogotycka, Niemcy, ok. 1500, repr. wg: A. Pabel, H. Engelhart, Ein „bemalter” Bucheinband..., „Einband Forschung”, H. 22, 2008, il. na okł.
Ślepo wyciskana, złocona i malowana oprawa z warsztatu L. Weischnera, Niemcy, kon. XVI w., repr. wg: M. Hageböck, K. Lorenz, Neuerwerbung für die Herzogin Anna Amalia Bibliothek..., „Einband Forschung”, H. 28, 2011, il. nie num. na s. 61
Oprawa malowana na skórze Natalii Malinowskiej, ok. 1924
Oprawa malowana na skórze Natalii Malinowskiej, ok. 1924
Oprawa malowana całopapierowa Mikołaja Górskiego, pocz. XX w.
Włoska oprawa malowana na pergaminie, pocz. XX w.
- ==Przypisy==
- ----
- Autor: '''M.P.B.'''
