Prasa do złocenia: Różnice pomiędzy wersjami
(→Grafika) |
(→Grafika) |
||
| Linia 18: | Linia 18: | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | File:Prymitywna prasa do tłoczenia.jpg|Prymitywna prasa do tłoczenia | + | File:Prymitywna prasa do tłoczenia.jpg|Prymitywna prasa do tłoczenia, 1708. |
File:Balancier à dorer.jpg|Balancier à dorer. | File:Balancier à dorer.jpg|Balancier à dorer. | ||
File:Imperial arming press.JPG|Imperial arming press, 1832. | File:Imperial arming press.JPG|Imperial arming press, 1832. | ||
| − | File: | + | File:Prasa kolankowa.jpg|Prasa kolankowa. |
| − | + | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Wersja z 23:48, 23 wrz 2018
Prasa do złocenia (prasa do tłoczenia, goldprasa, złociarka, wytłaczarka, ang. gilding press, arming press, niem. Prägepresse, fr. balanciére, wł. bilanciere), maszyna służąca do wykonywania wytłoczeń przy użyciu płaskich matryc (tłoków, plakiet) na okładkach książek.
Spis treści
Historia
Od dawna wykonywano wytłaczania płaskich matryc, drewnianych lub metalowych, na okładkach książek, używając do tego celu prasy belkowe. Już w XIV wieku w Niderlandach, a w epoce renesansu także w innych krajach europejskich, do wytłaczania dużych plakiet zastosowano drewniane prasy wolnostojące, w których górna płyta opadała w dół wraz z przykręcaniem śruby, na której była zawieszona. Kolejnym krokiem było budowanie, od pocz. XVIII wieku takich pras z żeliwa. Prasy konstruowane w XIX wieku miały grubszą płytę górną, służyła ona do nagrzewania matryc, czy to za pomocą rozgrzanych "dusz", dysz do ogrzewania gazowego czy wreszcie instalacji elektrycznej. Bardziej skomplikowaną, dźwigniową konstrukcję miała angielska "arming press Imperial", wytwarzana od 1832 przez firmę Cope & Sherwin, specjalizującą się w produkcji pras drukarskich. Prasa niemieckiego inżyniera Karola Hensela z 1839 roku miała mechanizm kolankowy uruchamiający płytę dolną, która unosiła się i zbliżała do płyty górnej. To rozwiązanie zostało powszechnie zastosowane w prasach do złocenia. Potentatem w produkcji pras była lipska fabryka Karola Krausego, a także fabryki Fomma, Mansfelda i Preusse i wiele innych.
Zasada działania
Prasa do złocenia posiada dwie płyty. Do płyty górnej, która jest nagrzewana, zostaje zamocowana matryca, lub kompozycja złożona z wielu drobnych tłoków lub czcionek. Czcionki mogą być osadzane w ramie, ornamenty są zazwyczaj przyklejane. Płyta dolna jest wysuwana, na niej układany jest obiekt (okładka, książka, użytek papierowy), na którym ma być wykonane tłoczenie. Ustawienie obiektu oznakowuje się ogranicznikami. Po wsunięciu dolnej płyty wraz z okladką, poprzez pociągnięcie dźwigni, wykonuje się ściśnięcie okładki z matrycą i wytłoczenie. Ogrzanie płyty górnej pozwala na wykonanie złocenia lub wytłoczenia barwnego - pod wpływem gorąca wiąże spoiwo (białko lub kalafonia zawarta w folii do złocenia).
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Maszyny i urządzenia introligatorskie
Narzędzia introligatorskie
link lokalny
Grafika
Prymitywna prasa do tłoczenia, 1708.
Balancier à dorer.
Imperial arming press, 1832.
Prasa kolankowa.
Przypisy
- R. Devauchelle, La reliure : recherches historiques, techniques et biographiques sur la reliure française, Paris 1995, s. 50, 202.
- Imperial arming press, "Mechanics' Magazine and Journal of Science, Arts, and Manufactures", T. 17, 1832, nr 472, s. 337-339 (online) https://books.google.pl/books?id=eTAJAQAAIAAJ&pg=PA128&lpg=PA128&dq=Mechanics%E2%80%99+Magazine+1832&source=bl&ots=IyTc2RiHUM&sig=SqplMEBhDSgustLJvdUmRe5M_SE&hl=pl&sa=X&ved=2ahUKEwjog8qxjtLdAhUHjCwKHdheDEAQ6AEwAXoECAkQAQ#v=onepage&q=Mechanics%E2%80%99%20Magazine%201832&f=false
- Gesammt-Catalog von Maschinen für die gesammte Papierindustrie Karl Krause. Maschinenfabrik. Leipzig (1899), s. 113- 161 (online) https://bildsuche.digitale-sammlungen.de/index.html?c=viewer&l=de&bandnummer=bsb00076753&pimage=00001&v=&nav=
Autor: E.P.
