Fibula: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Zobacz też)
(Zobacz też)
 
(Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
==Fibula (ang. fibulae)==
+
==Fibula==
Ozdobna, metalowa zapinka służąca do spinania szat, na ramieniu lub pod brodą, funkcją i kształtem zbliżona do współczesnej agrafki, używana w Europie od późnej epoki brązu (około 1500 p.n.e.) aż do średniowiecza i zastępująca guziki. W przeszłości nazwą tą niewłaściwie obejmowano również wszystkie brosze, zapięcia i sprzączki do pasków, zapinki do włosów, a także zapięcia kodeksów. W przypadku zapięć kodeksów nazwa w przeszłości stosowana była w odniesieniu do zapinek oczkowych, tj. do otworu wyciętego w metalowej płytce zaczepiającego się o bolec wystający na powierzchni lub krawędzi przedniej okładki.
+
(ang. fibula, clasp, fr. fibule, agrafe, wł. graffa)
 +
 
 +
Termin pochodzenia łacińskiego stosowany głównie w archeologii na określenie zapięcia w typie broszki podobnego w działaniu do współczesnej agrafki (składa się z zaczepu i szpilki), wykonane z metalu (brązu, żelaza)  F. służyły do spinania szat, na ramieniu lub pod brodą. Używane w Europie od późnej epoki brązu (około 1300 p.n.e.) aż do średniowiecza i zastępujące guziki. W przeszłości nazwą tą niewłaściwie obejmowano również wszystkie brosze, zapięcia i sprzączki do pasków, zapinki do włosów, a także zapięcia kodeksów. W przypadku zapięć kodeksów w przeszłości, a także w niektórych środowiskach i dzisiaj, nazwa stosowana w odniesieniu do niektórych typów zapięć, m.in. zapinek oczkowych, tj. do otworu wyciętego w metalowej płytce zaczepiającego się o bolec wystający na powierzchni lub krawędzi przedniej okładki.
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
  
[[Indeks alfabetyczny]] <br>
+
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 
[[Zapięcia kodeksów ]] <br>
 
[[Zapięcia kodeksów ]] <br>
 
[[Zapięcia oczkowe]] <br>
 
[[Zapięcia oczkowe]] <br>
Linia 19: Linia 21:
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
# Adler G., Handbuch Buchverschluss und Buchbeschlag, Wiesbaden, 2010.
+
# Adler G., Handbuch Buchverschluss und Buchbeschlag, Wiesbaden, 2010, s. 9-14.
# Encyklopedia wiedzy o książce [red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski], Wrocław, 1971.
+
# Darvill T., Concise dictionary of Archeology, Oxford 2008, s. 156.
# Mała encyklopedia kultury antycznej (red. Piszczek Z.)
+
# Encyklopedia wiedzy o książce [red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski], Wrocław, 1971, szp. 2579-2580.
 
+
# Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 210.  
 +
# Szirmai John A., The Archeology of medieval bookbinding, London & New York 2017, s. 81-83, 131-132, 166-169.
 
----
 
----
Autor: '''MPG'''
+
Autor: '''M.P.B.'''

Aktualna wersja na dzień 20:51, 3 kwi 2022

Fibula

(ang. fibula, clasp, fr. fibule, agrafe, wł. graffa)

Termin pochodzenia łacińskiego stosowany głównie w archeologii na określenie zapięcia w typie broszki podobnego w działaniu do współczesnej agrafki (składa się z zaczepu i szpilki), wykonane z metalu (brązu, żelaza) F. służyły do spinania szat, na ramieniu lub pod brodą. Używane w Europie od późnej epoki brązu (około 1300 p.n.e.) aż do średniowiecza i zastępujące guziki. W przeszłości nazwą tą niewłaściwie obejmowano również wszystkie brosze, zapięcia i sprzączki do pasków, zapinki do włosów, a także zapięcia kodeksów. W przypadku zapięć kodeksów w przeszłości, a także w niektórych środowiskach i dzisiaj, nazwa stosowana w odniesieniu do niektórych typów zapięć, m.in. zapinek oczkowych, tj. do otworu wyciętego w metalowej płytce zaczepiającego się o bolec wystający na powierzchni lub krawędzi przedniej okładki.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Zapięcia kodeksów
Zapięcia oczkowe

Grafika

Przypisy

  1. Adler G., Handbuch Buchverschluss und Buchbeschlag, Wiesbaden, 2010, s. 9-14.
  2. Darvill T., Concise dictionary of Archeology, Oxford 2008, s. 156.
  3. Encyklopedia wiedzy o książce [red. A. Birkenmajer, B. Kocowski, J. Trzynadlowski], Wrocław, 1971, szp. 2579-2580.
  4. Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 210.
  5. Szirmai John A., The Archeology of medieval bookbinding, London & New York 2017, s. 81-83, 131-132, 166-169.

Autor: M.P.B.