Almanachów oprawy: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "===Almanachów oprawy=== Oprawy małoformatowych i miniaturowych druków kalendarzowych. Mimo, że publikowano je od 2 poł. XV w., charakterystyczną formę opraw zysk...") |
(→Przypisy) |
||
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
Plik:Almanachów oprawy, Oprawa Almanach Royal z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Pierre Paul Dubuisson, Paryż, 1747, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner.jpg | Oprawa ''Almanach Royal'' z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Pierre Paul Dubuisson, Paryż, 1747, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner | Plik:Almanachów oprawy, Oprawa Almanach Royal z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Pierre Paul Dubuisson, Paryż, 1747, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner.jpg | Oprawa ''Almanach Royal'' z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Pierre Paul Dubuisson, Paryż, 1747, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner | ||
| + | |||
| + | Plik:Almanachów oprawy, opr. papillotante, z polskim herbem, 1758, Schneider, Le livre objet...2008.jpg | Oprawa ''Almanach Royale'' z polskim herbem podwójnym, 1758, fot. wg: Schneider 2008 | ||
| + | |||
| + | |||
Plik:Almanachów oprawy, Oprawa Almanach Royal z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Paryż, 1789, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner.jpg | Oprawa ''Almanach Royal'' z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Paryż, 1789, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner | Plik:Almanachów oprawy, Oprawa Almanach Royal z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Paryż, 1789, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner.jpg | Oprawa ''Almanach Royal'' z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Paryż, 1789, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner | ||
Plik:Almanach de Gotha 1768.1843, wg 111 Masterpieces.jpg | Oprawy egzemplarzy ''Almanach de Gotha'' z 2 poł. XVIII - pocz. XIX w., fot. wg ''111 Masterpieces'', 2000 | Plik:Almanach de Gotha 1768.1843, wg 111 Masterpieces.jpg | Oprawy egzemplarzy ''Almanach de Gotha'' z 2 poł. XVIII - pocz. XIX w., fot. wg ''111 Masterpieces'', 2000 | ||
| Linia 25: | Linia 29: | ||
# Paruszewska 2000, s. 140-141; | # Paruszewska 2000, s. 140-141; | ||
# Macchi F. i L. 2002, s. 10-12; | # Macchi F. i L. 2002, s. 10-12; | ||
| + | # Malavieille 1985, s. 19-20, tabl. I; | ||
# de Conichout, Ract-Madoux 2012, s. 185-189; | # de Conichout, Ract-Madoux 2012, s. 185-189; | ||
# Tomaszewski 2013, t. 1, s. 45-46, t. 2, kat. XVI | # Tomaszewski 2013, t. 1, s. 45-46, t. 2, kat. XVI | ||
Aktualna wersja na dzień 18:08, 1 kwi 2022
Spis treści
Almanachów oprawy
Oprawy małoformatowych i miniaturowych druków kalendarzowych. Mimo, że publikowano je od 2 poł. XV w., charakterystyczną formę opraw zyskały na przełomie XVII-XVIII w. Od 1700 do 1793 r. wydawano we Francji almanachy królewskie (Almanach de Royal) do użytku elit państwowych i kościelnych, których oprawy początkowo miały różnoraką formę. Odkąd przed poł. XVIII w. ich wytwarzaniem zajął się Pierre-Paul Dubuisson, zyskały efektowną, złoconą dekorację, wyciskaną z plakiet, często z superekslibrisami (złoconymi lub malowanymi). Do czasów Rewolucji Francuskiej styl opraw tych dzieł ewoluował od rokoka ku klasycyzmowi. Miniaturowy format 32° miały almanachy wydawane we Francji w XVIII-XIX w. jako tzw. étrennes – podarki noworoczne, którymi obdarowywano się w kręgach arystokracji. Toteż ich oprawy często wykonywano z wytwornych materiałów i używano kosztownych technik zdobienia (np. hafty złotogłowiem, malowanie), choć stosowano też zestandaryzowane dekoracje plakietowe. Specyfiką a. o. wydawanych w Wiedniu w 2 poł. XVIII-pocz. XIX w. były okładziny z miedzi, w całości dekorowane malowanymi i emaliowanymi scenami rodzajowymi (grzbiety oraz futerały pozostawały skórzane). Miniaturowymi rozmiarami (ok. 10 x 7 x 2 cm) cechują się też Almanachy Gotajskie (Almanac[h] de Gotha) wydawane od 1763 r. pod auspicjami rodu Saxe-Coburg-Gotha. Jako, że książeczki te traktowane były w kręgach arystokracji jako upominek, ich oprawom chętnie nadawano luksusową i artystyczną formę: jedwabne obleczenie, haftowane dekoracje, malowane (barwnie lub en grisalle) medaliony m.in. ze scenami symbolicznymi, złocone brzegi kart. Wobec umasowienia druku tego rodzaju wydawnictw, w 2 poł. XIX w. ich oprawy zatraciły cechy artystyczne.
Zobacz też
Grafika
Oprawa Almanach Royal z herbem królewskim Ludwika XIV, Paryż, 1712 r., Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner
Oprawa Almanach Royal z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Pierre Paul Dubuisson, Paryż, 1747, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner
Oprawa Almanach Royale z polskim herbem podwójnym, 1758, fot. wg: Schneider 2008
Oprawa Almanach Royal z superekslibrisem francuskiego arystokraty, Paryż, 1789, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner
Oprawy egzemplarzy Almanach de Gotha z 2 poł. XVIII - pocz. XIX w., fot. wg 111 Masterpieces, 2000
Oprawa almanachu o miedzianych okładzinach z dekoracją malowaną i emaliowaną, Wiedeń, 1788, fot. wg: von Arnim 1990
Przypisy
- Devaux 1977, s. 178-182, 191-192, 200-205 i in.;
- von Arnim 1990, kat. 116, 124, 143 i in.;
- Paruszewska 2000, s. 140-141;
- Macchi F. i L. 2002, s. 10-12;
- Malavieille 1985, s. 19-20, tabl. I;
- de Conichout, Ract-Madoux 2012, s. 185-189;
- Tomaszewski 2013, t. 1, s. 45-46, t. 2, kat. XVI
Autor: A.W.
