Listek aldyński: Różnice pomiędzy wersjami
(→Grafika) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Listek aldyński== | ==Listek aldyński== | ||
| + | (z wł. foglia aldina) | ||
| + | |||
| + | Motyw drobnego listka o kształcie zbliżonym do l. powojnika, osadzonego na zagiętym ogonku. Znany w antyku greckim i rzymskim jako ozdobnik tablic inskrypcyjnych. Ponownie pojawił się w kon. XV w. wśród winiet drukarskich weneckiej oficyny Alda Manucjusza. Około 1520 r. przejęty przez introligatorów weneckich (aldyńskie oprawy), a następnie przez inne pracownie włoskie, jako jeden z motywów dekoracyjnych na okładzinach opraw. Pod wpływem włoskim l. a. stał się w ciągu 1 poł. XVI w. nie tylko jednym z najpopularniejszych ozdobników drukarskich na północ od Alp (hedera), ale też częstym motywem dekoracyjnym w introligatorstwie. W Polsce stosowany od lat 20. XVI w., najpierw a Krakowie, a potem w innych ośrodkach. Stopniowo zapominany w XVII i XVIII w., ponownie wprowadzony do dekoracji introligatorskiej w XIX w. Odtąd nieprzerwanie należy do kanonu klasycznych motywów zdobniczych na oprawach. | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | |||
| + | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
| + | [[Aldyńskie oprawy]] <br> | ||
| + | [[Floralne dekoracje]] <br> | ||
| + | [[Hedera]] <br> | ||
| + | [[Liśc]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
Wersja z 00:01, 30 gru 2020
Listek aldyński
(z wł. foglia aldina)
Motyw drobnego listka o kształcie zbliżonym do l. powojnika, osadzonego na zagiętym ogonku. Znany w antyku greckim i rzymskim jako ozdobnik tablic inskrypcyjnych. Ponownie pojawił się w kon. XV w. wśród winiet drukarskich weneckiej oficyny Alda Manucjusza. Około 1520 r. przejęty przez introligatorów weneckich (aldyńskie oprawy), a następnie przez inne pracownie włoskie, jako jeden z motywów dekoracyjnych na okładzinach opraw. Pod wpływem włoskim l. a. stał się w ciągu 1 poł. XVI w. nie tylko jednym z najpopularniejszych ozdobników drukarskich na północ od Alp (hedera), ale też częstym motywem dekoracyjnym w introligatorstwie. W Polsce stosowany od lat 20. XVI w., najpierw a Krakowie, a potem w innych ośrodkach. Stopniowo zapominany w XVII i XVIII w., ponownie wprowadzony do dekoracji introligatorskiej w XIX w. Odtąd nieprzerwanie należy do kanonu klasycznych motywów zdobniczych na oprawach.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Aldyńskie oprawy
Floralne dekoracje
Hedera
Liśc
Grafika
Przykłady listków aldyńskich w typografii renesansowej, repr. wg: K. von Rabenau, Das Aldus-Blatt und sein botanisches Vorbild, „Einband Forschung“, H. 29, 2011, il. 1
