Acheiropita: Różnice pomiędzy wersjami
Z Leksykon oprawoznawczy
(→Zobacz też) |
(→Zobacz też) |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
[[Jezus Chrystus]] <br> | [[Jezus Chrystus]] <br> | ||
| − | |||
[[Krzyż]] <br> | [[Krzyż]] <br> | ||
Wersja z 14:13, 28 gru 2020
==Acheiropita== (fr. achéropite) Zbiorcze określenie wizerunków twarzy Chrystusa ujętych en face i uważanych za nadprzyrodzone. Wśród rozlicznych odmian a. w sztukach plastycznych, charakterystyczne dla zdobnictwa introligatorskiego od średniowiecza są:
- mandylion – przedstawienie twarzy Chrystusa o długiej (często rozdwojonej) brodzie i z długimi, opadającymi po bokach włosami, widniejące na tle stylizowanego krzyża, aureoli lub chusty; rozpowszechniony na tłokach gotyckich o czworobocznym i okrągłym kształcie;
- veraikon (chusta św. Weroniki) – podobne przedstawienie, ale Chrystusa cierpiącego (z koroną cierniową na głowie) i widniejące na chuście trzymanej przez św. Weronikę.
W introligatorstwie gotyckim prezentowany w uproszczonej wersji (bez zaakcentowanej korony cierniowej), na tłokach o romboidalnym, okrągłym lub kwadratowym kształcie. W literaturze tegumentologicznej oba wyobrażenia bywają nieprecyzyjnie określane jako „głowa Chrystusa”.
Zobacz też
Grafika
Acheiropita - mandylion, przerys tłoka na oprawie gotyckiej, wg Schwenke, Schunke 1979, tabl. 84
Acheiropita - veraikon, przerys tłoka na oprawie gotyckiej, wg Schwenke, Schunke 1979, tabl. 84
Przypisy
- Schwenke, Schunke 1979, tabl. 83-84
- Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 8, 84.
Autor: A.W.
