Anioł: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
Linia 1: Linia 1:
==Anioł== (fr. ange)
+
==Anioł==  
postać uskrzydlonego młodzieńca o androgenicznej sylwetce, zazwyczaj w długiej tunice, niekiedy z aureolą wokół głowy; ze względu na zazwyczaj miniaturowe rozmiary i sumaryczność ujęcia w dekoracji introligatorskiej motyw a-a jest często trudny do rozróżnienia od aniołka. Na oprawach ukazywany najczęściej jako atrybut św. Mateusza, w scenach religijnych oraz jako autonomiczny motyw wśród innych elementów dekoracji. Na niektórych późnoantycznych oprawach dyptychów z rzeźbionej kości słoniowej para a-w trzyma wieniec z krzyżem (co nawiązywało do rzymskiej ikonografii cesarskiej); na wczesnośredniowiecznych oprawach złotniczych ukazywany jako dopełnienie scen religijnych. W introligatorstwie romańskim dominowały jego wizerunki jako atrybutu ewangelisty, ponadto odosobnione tłoki z aniołami dmącymi w trąby lub stojącymi w arkadzie (wyciskanej z innych tłoków). Na dziełach późnogotyckich najczęściej jako tzw. anioł tarczownik, trzymający przed sobą tarczę z herbem lub gmerkiem miasta, introligatora bądź właściciela księgi, a nawet inny motyw (np. miniaturowy motyw Baranka Bożego wkomponowywany w wycisk dużego tłoka z aniołem na oprawach Johannesa Fogela w Erfurcie). Na wyciskach plakiet (prostokątnych i owalnych – medalionowych) XVI-pocz. XVII w. ukazywany m.in. w scenach ofiary Abrahama oraz w parach – jako postaci asystujące Ukrzyżowanemu Chrystusowi bądź trzymające koronę nad Madonną Apokaliptyczną; w tego rodzaju przedstawieniach niekiedy na oprawach złotniczych XVII-XVIII w. Pojawia się też w rozbudowanych kompozycjach groteskowych na angielskich oprawach XVIII w. W XIX w. motyw a-a często ukazywano m.in. na oprawach wydawniczych książek religijnych.
+
(fr. ange)
 +
 
 +
Postać uskrzydlonego młodzieńca o androgenicznej sylwetce, zazwyczaj w długiej tunice, niekiedy z aureolą wokół głowy; ze względu na zazwyczaj miniaturowe rozmiary i sumaryczność ujęcia w dekoracji introligatorskiej motyw a-a jest często trudny do rozróżnienia od aniołka. Na oprawach ukazywany najczęściej jako atrybut św. Mateusza, w scenach religijnych oraz jako autonomiczny motyw wśród innych elementów dekoracji. Na niektórych późnoantycznych oprawach dyptychów z rzeźbionej kości słoniowej para a-w trzyma wieniec z krzyżem (co nawiązywało do rzymskiej ikonografii cesarskiej); na wczesnośredniowiecznych oprawach złotniczych ukazywany jako dopełnienie scen religijnych. W introligatorstwie romańskim dominowały jego wizerunki jako atrybutu ewangelisty, ponadto odosobnione tłoki z aniołami dmącymi w trąby lub stojącymi w arkadzie (wyciskanej z innych tłoków). Na dziełach późnogotyckich najczęściej jako tzw. anioł tarczownik, trzymający przed sobą tarczę z herbem lub gmerkiem miasta, introligatora bądź właściciela księgi, a nawet inny motyw (np. miniaturowy motyw Baranka Bożego wkomponowywany w wycisk dużego tłoka z aniołem na oprawach Johannesa Fogela w Erfurcie). Na wyciskach plakiet (prostokątnych i owalnych – medalionowych) XVI-pocz. XVII w. ukazywany m.in. w scenach ofiary Abrahama oraz w parach – jako postaci asystujące Ukrzyżowanemu Chrystusowi bądź trzymające koronę nad Madonną Apokaliptyczną; w tego rodzaju przedstawieniach niekiedy na oprawach złotniczych XVII-XVIII w. Pojawia się też w rozbudowanych kompozycjach groteskowych na angielskich oprawach XVIII w. W XIX w. motyw a-a często ukazywano m.in. na oprawach wydawniczych książek religijnych.
  
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
  
[[amorek ]] <br>
+
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
[[aniołek ]] <br>
+
[[Amorek ]] <br>
[[archanioł ]] <br>
+
[[Aniołek ]] <br>
 
+
[[Archanioł ]] <br>
 
+
  
 
==Grafika==
 
==Grafika==

Wersja z 19:31, 19 gru 2020

Anioł

(fr. ange)

Postać uskrzydlonego młodzieńca o androgenicznej sylwetce, zazwyczaj w długiej tunice, niekiedy z aureolą wokół głowy; ze względu na zazwyczaj miniaturowe rozmiary i sumaryczność ujęcia w dekoracji introligatorskiej motyw a-a jest często trudny do rozróżnienia od aniołka. Na oprawach ukazywany najczęściej jako atrybut św. Mateusza, w scenach religijnych oraz jako autonomiczny motyw wśród innych elementów dekoracji. Na niektórych późnoantycznych oprawach dyptychów z rzeźbionej kości słoniowej para a-w trzyma wieniec z krzyżem (co nawiązywało do rzymskiej ikonografii cesarskiej); na wczesnośredniowiecznych oprawach złotniczych ukazywany jako dopełnienie scen religijnych. W introligatorstwie romańskim dominowały jego wizerunki jako atrybutu ewangelisty, ponadto odosobnione tłoki z aniołami dmącymi w trąby lub stojącymi w arkadzie (wyciskanej z innych tłoków). Na dziełach późnogotyckich najczęściej jako tzw. anioł tarczownik, trzymający przed sobą tarczę z herbem lub gmerkiem miasta, introligatora bądź właściciela księgi, a nawet inny motyw (np. miniaturowy motyw Baranka Bożego wkomponowywany w wycisk dużego tłoka z aniołem na oprawach Johannesa Fogela w Erfurcie). Na wyciskach plakiet (prostokątnych i owalnych – medalionowych) XVI-pocz. XVII w. ukazywany m.in. w scenach ofiary Abrahama oraz w parach – jako postaci asystujące Ukrzyżowanemu Chrystusowi bądź trzymające koronę nad Madonną Apokaliptyczną; w tego rodzaju przedstawieniach niekiedy na oprawach złotniczych XVII-XVIII w. Pojawia się też w rozbudowanych kompozycjach groteskowych na angielskich oprawach XVIII w. W XIX w. motyw a-a często ukazywano m.in. na oprawach wydawniczych książek religijnych.


Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Amorek
Aniołek
Archanioł

Grafika

Przypisy

  1. Laucevičius 1976, nr kat./il. 16, 268, 297 i in.
  2. Nixon, Foot 1992, il. 98.
  3. Kozakiewicz 1996, s. 14.

Autor: A.W.