Obwoluta: Różnice pomiędzy wersjami
(→Historia) |
(→Historia) |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
Obwoluta na przestrzeni czasu przyjmowała różną formę, najczęściej jednak miała funkcję ochronną względem całego kodeksu (bloku wraz z oprawą). Nie jest połączona trwale z kodeksem i jest to cecha charakterystyczna obwoluty. Obwolutę mogą mieć zarówno oprawy twarde, jak i miękkie. Można wyróżnić trzy rodzaje obwolut: | Obwoluta na przestrzeni czasu przyjmowała różną formę, najczęściej jednak miała funkcję ochronną względem całego kodeksu (bloku wraz z oprawą). Nie jest połączona trwale z kodeksem i jest to cecha charakterystyczna obwoluty. Obwolutę mogą mieć zarówno oprawy twarde, jak i miękkie. Można wyróżnić trzy rodzaje obwolut: | ||
| − | * Obwoluta ochronna – stosowana w bibliotekach i archiwach do zabezpieczania oprawy książek. Obecnie jest to papier, folia poliestrowa | + | * Obwoluta ochronna – stosowana w bibliotekach i archiwach do zabezpieczania oprawy książek. Obecnie jest to papier, karton, folia poliestrowa. |
| − | * Obwoluta tymczasowa – prowizoryczna ochrona luźnych, nie oprawionych bloków. Stosowana była już w kodeksach średniowiecznych jako tymczasowe zabezpieczenie bloków, najczęściej wykorzystywano w tym celu pergamin | + | * Obwoluta tymczasowa – prowizoryczna ochrona luźnych, nie oprawionych bloków. Stosowana była już w kodeksach średniowiecznych jako tymczasowe zabezpieczenie bloków, najczęściej wykorzystywano w tym celu pergamin (także wtórnie). Obecnie jest to najczęściej arkusz papieru lub kartonu, wewnątrz którego umieszcza się blok książki. |
| − | * Obwoluta wydawnicza – popularna współcześnie, spełnia także rolę reklamową, dlatego jest często kolorowa, wykonana wg projektu grafika. Spełnia rolę ochronną, zdobniczą i reklamową | + | * Obwoluta wydawnicza – popularna współcześnie, spełnia także rolę reklamową, dlatego jest często kolorowa, wykonana wg projektu grafika. Spełnia rolę ochronną, zdobniczą i reklamową. |
| − | Jest równa wysokości okładek, ale znacznie od niej szersza o tzw. skrzydełka (zakładki), które zagina się do | + | Jest równa wysokości okładek, ale znacznie od niej szersza o tzw. skrzydełka (zakładki), które zagina się do wnętrza okładek. Na obwolucie często drukuje się tytuł dzieła, imię i nazwisko autora. Na skrzydełkach drukuje się zazwyczaj teksty reklamowe dotyczące książki, podaje charakterystykę twórczości autora, spis jego dzieł lub spis pokrewnych książek wydawnictwa. Obwoluty wykonuje się z grubszego papieru, choć zdarzały się także obwoluty ochronne z cienkiej bibułki, celofanu oraz folii PET. |
==Zawartość obwoluty== | ==Zawartość obwoluty== | ||
Wersja z 11:20, 23 cze 2020
Obwoluta (łac. obvolvo – okrywam)
Spis treści
Definicja
- 1. Ochronna "koszulka" nakładana na książkę, aby chronić cenną oprawę.
- 2. Współcześnie bardzo ozdobna (kolorowa) "koszulka" nakładana na książkę, aby ukryć pod nią bezbarwność i brak walorów dekoracyjnych okładki.
Historia
Obwoluta na przestrzeni czasu przyjmowała różną formę, najczęściej jednak miała funkcję ochronną względem całego kodeksu (bloku wraz z oprawą). Nie jest połączona trwale z kodeksem i jest to cecha charakterystyczna obwoluty. Obwolutę mogą mieć zarówno oprawy twarde, jak i miękkie. Można wyróżnić trzy rodzaje obwolut:
- Obwoluta ochronna – stosowana w bibliotekach i archiwach do zabezpieczania oprawy książek. Obecnie jest to papier, karton, folia poliestrowa.
- Obwoluta tymczasowa – prowizoryczna ochrona luźnych, nie oprawionych bloków. Stosowana była już w kodeksach średniowiecznych jako tymczasowe zabezpieczenie bloków, najczęściej wykorzystywano w tym celu pergamin (także wtórnie). Obecnie jest to najczęściej arkusz papieru lub kartonu, wewnątrz którego umieszcza się blok książki.
- Obwoluta wydawnicza – popularna współcześnie, spełnia także rolę reklamową, dlatego jest często kolorowa, wykonana wg projektu grafika. Spełnia rolę ochronną, zdobniczą i reklamową.
Jest równa wysokości okładek, ale znacznie od niej szersza o tzw. skrzydełka (zakładki), które zagina się do wnętrza okładek. Na obwolucie często drukuje się tytuł dzieła, imię i nazwisko autora. Na skrzydełkach drukuje się zazwyczaj teksty reklamowe dotyczące książki, podaje charakterystykę twórczości autora, spis jego dzieł lub spis pokrewnych książek wydawnictwa. Obwoluty wykonuje się z grubszego papieru, choć zdarzały się także obwoluty ochronne z cienkiej bibułki, celofanu oraz folii PET.
Zawartość obwoluty
Na pierwszej stronie można powtórzyć dowolną liczbę elementów kolumny tytułowej. Grzbiet obwoluty powinien zawierać takie same elementy, jak grzbiet okładki. skrzydełka i czwarta strona to miejsce na różne informacje. Na przykład na przednim skrzydełku można zamieścić informację o autorze (wraz z fotografią), a na tylnym skrzydełku notkę o książce lub o innych książkach publikowanych np. z tej serii, przez wydawnictwo. Czwartą stronę obwoluty można wykorzystać do zamieszczenia obszerniejszych informacji o książce.
Przypisy
- Dunin J., Wstęp do edytorstwa, Łódź 2003.
- Rzewuski K., Księgoznawstwo, Warszawa 1987.
- Wiankowska-Ładyga Z., Porządek książki,"Wydawca" 1998.
- Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo, Ossolineum 1986.
