Sznurek introligatorski: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 9: | Linia 9: | ||
==Właściwości== | ==Właściwości== | ||
| − | Znaczenie dla wytrzymałości zwięzów sznurkowych ma, z jakiej przędzy sznurki zostały wykonane, z ilu nitek i jaki jest sposób skręcenia sznurka. Najbardziej wytrzymałe są sznurki z włókien konopii, stosowano również sznurki z włókien mieszanych. Oczywiście im sznurek grubszy, tym mocniejszy. Jeżeli sznurki wykonane były z włókien lnianych lub mieszanych z domieszką lnu oraz skręcone z wielu nitek, to wówczas uszkodzenie zwięzów w przegubach jest sporadyczne. Jeżeli składki były szyte na podwójne sznurki, to prawie nigdy nie zdarza się by uległy one pęknięciu, przewyższają one wytrzymałością i elastycznością rzemienie skórzane i pergaminowe. Istotne znaczenie przy szyciu książki na sznurkowe zwięzy miało roztrzepanie ich końcówek i staranne opracowanie zwięzów w przegubie. Niektórzy introligatorzy zawieszali przy bloku okładziny na nierozwłóknionych sznurkach, powodowało to, że w przegubie powstawały wysokie garby wystające ponad powierzchnię okładzin. Książka opierała się na nich, co przy jej użytkowaniu, tj. szuraniu, przesuwaniu powodowało przecieranie w tych miejscach materiału obleczeniowego, aż do powstania niejednokrotnie całkowitych ubytków. Zniszczenie to jest w książkach dość popularne i charakterystyczne dla zwięzów sznurkowych. | + | Znaczenie dla wytrzymałości zwięzów sznurkowych ma, z jakiej przędzy sznurki zostały wykonane, z ilu nitek i jaki jest sposób skręcenia sznurka. Najbardziej wytrzymałe są sznurki z włókien konopii, stosowano również sznurki z włókien mieszanych. Oczywiście im sznurek grubszy, tym mocniejszy. Jeżeli sznurki wykonane były z włókien lnianych lub mieszanych z domieszką lnu oraz skręcone z wielu nitek, to wówczas uszkodzenie zwięzów w przegubach jest sporadyczne. Jeżeli składki były szyte na podwójne sznurki, to prawie nigdy nie zdarza się by uległy one pęknięciu, przewyższają one wytrzymałością i elastycznością rzemienie skórzane i pergaminowe. Nawet przy bardzo narażonych na zniszczenie książkach, zwięzy sznyrkowe są nienaruszone (Il. 1) |
| + | |||
| + | Istotne znaczenie przy szyciu książki na sznurkowe zwięzy miało roztrzepanie ich końcówek (il. 2) i staranne opracowanie zwięzów w przegubie. Niektórzy introligatorzy zawieszali przy bloku okładziny na nierozwłóknionych sznurkach, powodowało to, że w przegubie powstawały wysokie garby wystające ponad powierzchnię okładzin. Książka opierała się na nich, co przy jej użytkowaniu, tj. szuraniu, przesuwaniu powodowało przecieranie w tych miejscach materiału obleczeniowego, aż do powstania niejednokrotnie całkowitych ubytków. Zniszczenie to jest w książkach dość popularne i charakterystyczne dla zwięzów sznurkowych (il. 3). | ||
| Linia 17: | Linia 19: | ||
[[Rdzeń kapitałki]] <br> | [[Rdzeń kapitałki]] <br> | ||
[[Szywnica]] <br> | [[Szywnica]] <br> | ||
| + | ==Grafika== | ||
| + | |||
| + | <gallery> | ||
| + | File:Sznur3.jpg|il. 1. Bardzo zniszczona książka, przyktórej zwięzy sznurkowe zachowały się w znakomitym stanie, stary druk, XVII w. (fot. archiwum KK-RPiS UMK w Toruniu) | ||
| + | File:Sznur1.jpg|il. 2. Roztrzepane końcówki zwięzów i przyklejone do scezury; stary druk, XVII w. (fot. M. Pronobis-Gajdzis) | ||
| + | File:Sznur2.jpg|il. 3. Stare druki z nieopracowanymi w przegubach zewnętrznych zwięzami, co spowodowało pogłebiajace się w tych miejscach ubytki; stare druki, XVI w. i XVII w. (fot. archiwum KK-RPiS UMK w Toruniu) | ||
| + | |||
| + | </gallery> | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
Wersja z 17:53, 18 lut 2020
Spis treści
Sznurek
(ang. cord, niem. die Schnur, wł. spago) Wyczeski.
Włóknisty, luźno skręcony sznurek z włokien konopii lub lnu używany na zwięzy przy ręcznym szyciu książek. Przy dużych formatach książek daje się grubsze sznurki lub bierze się je podwójnie. Koniec sznurka roztrzepany nożem na trzepaczce powinien tworzyć dość długą i mocną wiązkę włókien. sznurka uzywa się także na rdzenie kapitałek oraz tzw. daszki
Właściwości
Znaczenie dla wytrzymałości zwięzów sznurkowych ma, z jakiej przędzy sznurki zostały wykonane, z ilu nitek i jaki jest sposób skręcenia sznurka. Najbardziej wytrzymałe są sznurki z włókien konopii, stosowano również sznurki z włókien mieszanych. Oczywiście im sznurek grubszy, tym mocniejszy. Jeżeli sznurki wykonane były z włókien lnianych lub mieszanych z domieszką lnu oraz skręcone z wielu nitek, to wówczas uszkodzenie zwięzów w przegubach jest sporadyczne. Jeżeli składki były szyte na podwójne sznurki, to prawie nigdy nie zdarza się by uległy one pęknięciu, przewyższają one wytrzymałością i elastycznością rzemienie skórzane i pergaminowe. Nawet przy bardzo narażonych na zniszczenie książkach, zwięzy sznyrkowe są nienaruszone (Il. 1)
Istotne znaczenie przy szyciu książki na sznurkowe zwięzy miało roztrzepanie ich końcówek (il. 2) i staranne opracowanie zwięzów w przegubie. Niektórzy introligatorzy zawieszali przy bloku okładziny na nierozwłóknionych sznurkach, powodowało to, że w przegubie powstawały wysokie garby wystające ponad powierzchnię okładzin. Książka opierała się na nich, co przy jej użytkowaniu, tj. szuraniu, przesuwaniu powodowało przecieranie w tych miejscach materiału obleczeniowego, aż do powstania niejednokrotnie całkowitych ubytków. Zniszczenie to jest w książkach dość popularne i charakterystyczne dla zwięzów sznurkowych (il. 3).
Zobacz też
Daszek
Garby
Rdzeń kapitałki
Szywnica
Grafika
il. 1. Bardzo zniszczona książka, przyktórej zwięzy sznurkowe zachowały się w znakomitym stanie, stary druk, XVII w. (fot. archiwum KK-RPiS UMK w Toruniu)
il. 2. Roztrzepane końcówki zwięzów i przyklejone do scezury; stary druk, XVII w. (fot. M. Pronobis-Gajdzis)
il. 3. Stare druki z nieopracowanymi w przegubach zewnętrznych zwięzami, co spowodowało pogłebiajace się w tych miejscach ubytki; stare druki, XVI w. i XVII w. (fot. archiwum KK-RPiS UMK w Toruniu)
Przypisy
- Z. Zjawiński, Introligatorstwo, Warszawa 1965.
Autor: MPG
