Karty przybyszowe: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę " Karty przybyszowe (przyszywki) (ang. endleaves, free endleaves) - karty znajdujące się pomiędzy wyklejką przednią a kartą tytułową i wyklejką tylną a ostatni...")
 
(Zobacz też)
 
(Nie pokazano 31 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 +
==Karty przybyszowe==
 +
(przyszywki) (ang. endleaves, endpapers, endsheets; niem. Vorsatz)
 +
 +
Karty  dodane przez introligatora podczas oprawiania książki, zalicza się do nich wyklejki i karty ochronne dodane na początku bloku książki (antefolium), na jego końcu (postfolia), a także wstawiane przez introligatora pomiędzy kartami tekstu (interfolium). Karty te, ponieważ były dodawane w procesie oprawiania książki, najczęściej są wykonane z innego papieru niż blok książki.
 +
 +
===Typy kart przybyszowych===
 +
Znane są różne  sposoby wykonywania kart przybyszowych, tak aby tworzyły układ kart początkowych i końcowych z wyklejką, bądź nie. Do kart przybyszowych dodawana bywa scezura, która wówczas stanowi ich element.
  
Karty przybyszowe (przyszywki) (ang. endleaves, free endleaves) - karty  znajdujące się pomiędzy wyklejką przednią a kartą tytułową i wyklejką tylną a ostatnią kartą (właściwą) kodeksu, pełniące funkcję ochronną względem bloku książki ale także estetyczną. Karta przybyszowa przednia nosi nazwę antefolium, tylna – postfolium. Znane są różne  sposoby wykonywania kart przybyszowych, tak aby tworzyły układ kart początkowych i końcowych z wyklejką, bądź nie. Karty te dodawane były w procesie oprawiania książki przez introligatora i dlatego są wykonane z innego papieru niż blok książki. Do kart przybyszowych dodawana bywa scezura, która wówczas stanowi ich element.
 
 
Najczęściej spotykane typy kart przybyszowych:
 
Najczęściej spotykane typy kart przybyszowych:
Karty przybyszowo-wyklejkowe z jednego arkusza (ang. conjoint endleaves) – jedna karta złożona na pół, jedna połowa stanowi wyklejkę, druga – kartę przybyszową.  
+
* Karty przybyszowe wyklejkowo-ochronne z jednego arkusza (ang. conjoint endlaves) – jedna karta złożona na pół, jedna połowa stanowi wyklejkę, druga – kartę ochronną.  
Karty przybyszowe połączone z wyklejką (ang. made endleaves) - karty sklejone, np. na zakładkę z wyklejką, karty połączone osobnym grzbietem z wyklejką (ang. endleaf elements), np. tzw. wyklejka konserwatorska, wyklejka z widocznym falcem.
+
* Karty przybyszowe połączone z wyklejką - karty sklejone, np. na zakładkę z wyklejką, karty połączone osobnym grzbietem z wyklejką, np. tzw. wyklejka konserwatorska, wyklejka z widocznym falcem, wyklejka zygzak.
Karty przybyszowe sfalcowane (zszywki) - sfalcowany grzbiet arkusza wyklejkowego jest założony za pierwszą i ostatnią właściwą składkę.
+
* Karty przybyszowe sfalcowane (zszywki) - zagięty grzbiet arkusza wyklejkowego jest założony za pierwszą i ostatnią składkę książki.
 +
 
 +
==Zobacz też==
 +
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 +
[[Antefolium ]] <br>
 +
[[Interfolium ]] <br>
 +
[[Karty ochronne]] <br>
 +
[[Postfolium ]] <br>
 +
[[Wyklejka]] <br>
 +
[[Karty przybyszowe wyklejkowo-ochronne]] <br>
 +
 
 +
==Grafika==
 +
 
 +
<gallery>
 +
File:Karta przybyszowa wyklejkowo-ochronna Easy-Resize.jpg.jpg|Karta przybyszowa wyklejkowo-ochronna, schemat, rys. K. Komsta-Sławińska
 +
File:Karty przybyszowe wyklejkowo-ochronne Easy-Resize.jpg.jpg|Karty przybyszowe wyklejkowo-ochronne,  schemat, rys. K. Komsta-Sławińska
 +
</gallery>
 +
 
 +
==Przypisy==
 +
 
 +
# Encyklopedia wiedzy o książce [red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J.], Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971, szp. 2634 - 2635.
 +
# Ewa Chlebus, Elementy przybyszowe w oprawach późnogotyckich - formy, funkcja, terminologia. [w:] Roczniki Biblioteczne, rok LXI, Wrocław 2017, s. 67-84.
 +
# Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 220.
 +
----
 +
Autor: '''M.P.B.'''

Aktualna wersja na dzień 09:42, 30 cze 2022

Karty przybyszowe

(przyszywki) (ang. endleaves, endpapers, endsheets; niem. Vorsatz)

Karty dodane przez introligatora podczas oprawiania książki, zalicza się do nich wyklejki i karty ochronne dodane na początku bloku książki (antefolium), na jego końcu (postfolia), a także wstawiane przez introligatora pomiędzy kartami tekstu (interfolium). Karty te, ponieważ były dodawane w procesie oprawiania książki, najczęściej są wykonane z innego papieru niż blok książki.

Typy kart przybyszowych

Znane są różne sposoby wykonywania kart przybyszowych, tak aby tworzyły układ kart początkowych i końcowych z wyklejką, bądź nie. Do kart przybyszowych dodawana bywa scezura, która wówczas stanowi ich element.

Najczęściej spotykane typy kart przybyszowych:

  • Karty przybyszowe wyklejkowo-ochronne z jednego arkusza (ang. conjoint endlaves) – jedna karta złożona na pół, jedna połowa stanowi wyklejkę, druga – kartę ochronną.
  • Karty przybyszowe połączone z wyklejką - karty sklejone, np. na zakładkę z wyklejką, karty połączone osobnym grzbietem z wyklejką, np. tzw. wyklejka konserwatorska, wyklejka z widocznym falcem, wyklejka zygzak.
  • Karty przybyszowe sfalcowane (zszywki) - zagięty grzbiet arkusza wyklejkowego jest założony za pierwszą i ostatnią składkę książki.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Antefolium
Interfolium
Karty ochronne
Postfolium
Wyklejka
Karty przybyszowe wyklejkowo-ochronne

Grafika

Przypisy

  1. Encyklopedia wiedzy o książce [red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J.], Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971, szp. 2634 - 2635.
  2. Ewa Chlebus, Elementy przybyszowe w oprawach późnogotyckich - formy, funkcja, terminologia. [w:] Roczniki Biblioteczne, rok LXI, Wrocław 2017, s. 67-84.
  3. Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 220.

Autor: M.P.B.