Tarcza herbowa: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę "==Tarcza herbowa== Integralny element wizerunku herbu, stanowiący tło dla godła. W ciągu XII-XXI w. jej kształt ulegał ciągłym zmianom, w których zrazu odzwier...") |
(→Zobacz też) |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Tarcza herbowa== | ==Tarcza herbowa== | ||
| + | (ang. escutcheon) | ||
Integralny element wizerunku herbu, stanowiący tło dla godła. W ciągu XII-XXI w. jej kształt ulegał ciągłym zmianom, w których zrazu odzwierciedlała się ewolucja tej części uzbrojenia ochronnego rycerzy, a od XVI w. przemiany w stylach artystycznych. Wyrazem dążności do wzbogacenia i rozbudowania formy tarcz było wykształcenie się w renesansie kartusza herbowego (interpretowanego w dwójnasób: jako dekoracyjne obramienie dla tarczy bądź rollwerkowo powyginana i powcinana tarcza). W zdobnictwie opraw książkowych t. jest powszechnie występującym elementem kompozycji heraldycznych, najczęściej w funkcji superekslibrisu. Jej kształt stanowić może cenną wskazówkę chronologiczną i topograficzną (proweniencyjną) znaku herbowego oraz całej oprawy. | Integralny element wizerunku herbu, stanowiący tło dla godła. W ciągu XII-XXI w. jej kształt ulegał ciągłym zmianom, w których zrazu odzwierciedlała się ewolucja tej części uzbrojenia ochronnego rycerzy, a od XVI w. przemiany w stylach artystycznych. Wyrazem dążności do wzbogacenia i rozbudowania formy tarcz było wykształcenie się w renesansie kartusza herbowego (interpretowanego w dwójnasób: jako dekoracyjne obramienie dla tarczy bądź rollwerkowo powyginana i powcinana tarcza). W zdobnictwie opraw książkowych t. jest powszechnie występującym elementem kompozycji heraldycznych, najczęściej w funkcji superekslibrisu. Jej kształt stanowić może cenną wskazówkę chronologiczną i topograficzną (proweniencyjną) znaku herbowego oraz całej oprawy. | ||
| Linia 9: | Linia 10: | ||
[[Herb]] <br> | [[Herb]] <br> | ||
[[Kartusz]] <br> | [[Kartusz]] <br> | ||
| − | [[Korona | + | [[Korona rangowa]] <br> |
[[Labry]] <br> | [[Labry]] <br> | ||
[[Superekslibris]] <br> | [[Superekslibris]] <br> | ||
| Linia 20: | Linia 21: | ||
Plik:Tarcza herbowa, Tarcza renesansowa testa di cavallo Maksymiliana Sforzy na oprawie włoskiej, pocz. XVI w., fot. wg Bologna 1998.jpg | Tarcza renesansowa ''testa di cavallo'' Maksymiliana Sforzy na oprawie włoskiej, pocz. XVI w., fot. wg: Bologna 1998 | Plik:Tarcza herbowa, Tarcza renesansowa testa di cavallo Maksymiliana Sforzy na oprawie włoskiej, pocz. XVI w., fot. wg Bologna 1998.jpg | Tarcza renesansowa ''testa di cavallo'' Maksymiliana Sforzy na oprawie włoskiej, pocz. XVI w., fot. wg: Bologna 1998 | ||
Plik:Tarcza herbowa, Barokowa tarcza herbowa w superekslibrisie Henryka von Bunau, 1 poł. XVIII w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner.jpg | Barokowa tarcza herbowa w superekslibrisie Henryka von Bünau, 1 poł. XVIII w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner | Plik:Tarcza herbowa, Barokowa tarcza herbowa w superekslibrisie Henryka von Bunau, 1 poł. XVIII w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner.jpg | Barokowa tarcza herbowa w superekslibrisie Henryka von Bünau, 1 poł. XVIII w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner | ||
| + | |||
| + | Plik:Tarcza, falowy orn., palmetowy orn., Oprawa imionnika Stan. Jachowicza, Polska, ok. 1817, NB, Warszawa, fot wg polo.jpg | Charakterystyczna dla opraw empirowych i romantycznych tarcza tzw. szwajcarska na oprawie imionnika, Polska, ok. 1817, fot. wg: www.polona.pl | ||
| + | |||
Plik:Tarcza herbowa, Tarcze herbowe w formie owalnych medalionów w superekslibrisie polskim, XIX w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner.jpg | Tarcze herbowe w formie owalnych medalionów w superekslibrisie polskim, XIX w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner | Plik:Tarcza herbowa, Tarcze herbowe w formie owalnych medalionów w superekslibrisie polskim, XIX w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner.jpg | Tarcze herbowe w formie owalnych medalionów w superekslibrisie polskim, XIX w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner | ||
Aktualna wersja na dzień 17:01, 9 maj 2022
Spis treści
Tarcza herbowa
(ang. escutcheon)
Integralny element wizerunku herbu, stanowiący tło dla godła. W ciągu XII-XXI w. jej kształt ulegał ciągłym zmianom, w których zrazu odzwierciedlała się ewolucja tej części uzbrojenia ochronnego rycerzy, a od XVI w. przemiany w stylach artystycznych. Wyrazem dążności do wzbogacenia i rozbudowania formy tarcz było wykształcenie się w renesansie kartusza herbowego (interpretowanego w dwójnasób: jako dekoracyjne obramienie dla tarczy bądź rollwerkowo powyginana i powcinana tarcza). W zdobnictwie opraw książkowych t. jest powszechnie występującym elementem kompozycji heraldycznych, najczęściej w funkcji superekslibrisu. Jej kształt stanowić może cenną wskazówkę chronologiczną i topograficzną (proweniencyjną) znaku herbowego oraz całej oprawy.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Hełm
Herb
Kartusz
Korona rangowa
Labry
Superekslibris
Grafika
Tarcze gotyckie w dekoracji oprawy złotniczej, Niemcy, 1339, fot. wg: Fritz 1982
Tarcza gotycka turniejowa w superekslibrisie Piotra Świętopełka z Zambrzecza, 1481, Biblioteka Jagiellońska, Kraków, fot. A. Wagner
Tarcza renesansowa testa di cavallo Maksymiliana Sforzy na oprawie włoskiej, pocz. XVI w., fot. wg: Bologna 1998
Barokowa tarcza herbowa w superekslibrisie Henryka von Bünau, 1 poł. XVIII w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner
Charakterystyczna dla opraw empirowych i romantycznych tarcza tzw. szwajcarska na oprawie imionnika, Polska, ok. 1817, fot. wg: www.polona.pl
Tarcze herbowe w formie owalnych medalionów w superekslibrisie polskim, XIX w., BPP, Paryż, fot. A. Wagner
Przypisy
- EWOK 1971, szp. 2320;
- Sipayłło 1988;
- Mrozowski 1993, s. 77-109;
- Dudziński 1997, s. 15-20;
- Cubrzyńska-Leonarczyk 2001;
- Wagner 2016.
Autor: A.W.
