Holenderska oprawa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Holenderska oprawa)
(Holenderska oprawa)
 
(Nie pokazano 7 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
==Holenderska oprawa==
 
==Holenderska oprawa==
 +
(fr. reliure à l’hollandaise)
  
Oprawa holenderska to elastyczna oprawa pergaminowa, masowo wykonywana w Niderlandach od XVI do pocz. XVIII w. Stosowana w edycjach oficyny Elzewira, upowszechniła się w całej Europie, pod nazwą oprawa w typie holenderskim.
+
Elastyczna oprawa pergaminowa, masowo wykonywana w Niderlandach od XVI do pocz. XVIII w. Stosowana w edycjach oficyny Elzewira, upowszechniła się w całej Europie, pod nazwą oprawa w typie holenderskim.
  
 
Oprawy wykonywano bez usztywnienia (→miękka oprawa) lub z użyciem elastycznej okładzinówki (→półtwarda oprawa). Do opraw półtwardych wykorzystywano kompatywki lub cienkie tektury. Okładzinówka nie była sklejana z pergaminowym obleczeniem; z pergaminu formowano okładkę, w którą tylko wsuwano usztywnienie, podklejano tylko zawinięcia. Grzbiet nie posiadał usztywnienia. Od strony żłobka okładka miała zagięty fałd pergaminowy (yapp), służący ochronie bloku. Bloki szyto na pergaminowe zwięzy, które, wraz z rdzeniem kapitałki przewlekano przez system otworów w przegubie. Oprawy były najczęściej wiązane przy pomocy rzemienia lub tasiemki, zamocowanych na skraju okładzin.  
 
Oprawy wykonywano bez usztywnienia (→miękka oprawa) lub z użyciem elastycznej okładzinówki (→półtwarda oprawa). Do opraw półtwardych wykorzystywano kompatywki lub cienkie tektury. Okładzinówka nie była sklejana z pergaminowym obleczeniem; z pergaminu formowano okładkę, w którą tylko wsuwano usztywnienie, podklejano tylko zawinięcia. Grzbiet nie posiadał usztywnienia. Od strony żłobka okładka miała zagięty fałd pergaminowy (yapp), służący ochronie bloku. Bloki szyto na pergaminowe zwięzy, które, wraz z rdzeniem kapitałki przewlekano przez system otworów w przegubie. Oprawy były najczęściej wiązane przy pomocy rzemienia lub tasiemki, zamocowanych na skraju okładzin.  
  
Oprawy holenderskie wykonywano z wysokogatunkowego, gładkiego pergaminu w kolorze kości słoniowej. Wzorzec zdobniczy opraw pergaminowych XVII w. holenderskich i ich naśladownictw był skonstruowany z podwójnej liniowej ramy, połączonej w narożach. W wewnętrznych narożnikach umieszczano tłok, zwykle kwiaton. Dekoracja była złocona lub srebrzona. Wiele opraw zachowało się ze sczerniałą dekoracją, co dowodzi używania złota niższej próby, stopu złota ze srebrem.
+
Oprawy holenderskie wykonywano z wysokogatunkowego, gładkiego pergaminu w kolorze kości słoniowej. Wzorzec zdobniczy opraw pergaminowych XVII w. holenderskich i ich naśladownictw był skonstruowany z podwójnej liniowej ramy, połączonej w narożach. W wewnętrznych narożnikach umieszczano tłok, zwykle kwiaton. Zwierciadło było miejscem dla umieszczenia tłoku heraldycznego. Dekoracja była wytłaczana złotem. Wiele opraw zachowało się ze sczerniałą dekoracją, co dowodzi używania złota niższej próby, stopu złota ze srebrem.
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
Linia 17: Linia 18:
  
 
<gallery>
 
<gallery>
File:Zawieszanie okładzin.jpg|Zasadzanie okładzin. Rys. K. Komsta-Sławińska
+
File:XVII 11.JPG|Oprawa w typie holenderskim. Niemcy? Polska? przełom XVI/XVIII w.
File:Oporek zwarty1.jpg|Oporek i okładka z przegubem zwartym. Rys. K. Komsta-Sławińska
+
File:XVII 8.jpg|Oprawa warszawska XVII w. (prawd. Jan Trelpiński) w typie holenderskim.  
File:Francuska.JPG|Główka grzbietu z daszkiem i wcięciami rogów okładek. Oprawa Władysława Dąbrowskiego.
+
  
 
</gallery>
 
</gallery>
Linia 25: Linia 25:
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
# Z. Zjawiński, Introligatorstwo, Warszawa 1967, s. 191-197.
+
# Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 337-338.  
# Rhein Adolf, Das Buchbinderbuch, Halle 1954, s. 196-210.  
+
# Devauchelle Roger, La reliure. Recherches historiques, techniques et biographiques sur la reliure française, Paris 1995, s. 84.
# Wiese Fritz, Der Bucheinband, Stuttgart 1953, s. 219-254.  
+
# Cockerell Douglas, Bookbinding, and the care of books: a handbook for amateurs, bookbinders & librarians, London 1901
+
 
+
 
----
 
----
 
Autor: '''E.P.'''
 
Autor: '''E.P.'''

Aktualna wersja na dzień 10:03, 8 kwi 2022

Holenderska oprawa

(fr. reliure à l’hollandaise)

Elastyczna oprawa pergaminowa, masowo wykonywana w Niderlandach od XVI do pocz. XVIII w. Stosowana w edycjach oficyny Elzewira, upowszechniła się w całej Europie, pod nazwą oprawa w typie holenderskim.

Oprawy wykonywano bez usztywnienia (→miękka oprawa) lub z użyciem elastycznej okładzinówki (→półtwarda oprawa). Do opraw półtwardych wykorzystywano kompatywki lub cienkie tektury. Okładzinówka nie była sklejana z pergaminowym obleczeniem; z pergaminu formowano okładkę, w którą tylko wsuwano usztywnienie, podklejano tylko zawinięcia. Grzbiet nie posiadał usztywnienia. Od strony żłobka okładka miała zagięty fałd pergaminowy (yapp), służący ochronie bloku. Bloki szyto na pergaminowe zwięzy, które, wraz z rdzeniem kapitałki przewlekano przez system otworów w przegubie. Oprawy były najczęściej wiązane przy pomocy rzemienia lub tasiemki, zamocowanych na skraju okładzin.

Oprawy holenderskie wykonywano z wysokogatunkowego, gładkiego pergaminu w kolorze kości słoniowej. Wzorzec zdobniczy opraw pergaminowych XVII w. holenderskich i ich naśladownictw był skonstruowany z podwójnej liniowej ramy, połączonej w narożach. W wewnętrznych narożnikach umieszczano tłok, zwykle kwiaton. Zwierciadło było miejscem dla umieszczenia tłoku heraldycznego. Dekoracja była wytłaczana złotem. Wiele opraw zachowało się ze sczerniałą dekoracją, co dowodzi używania złota niższej próby, stopu złota ze srebrem.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Pergaminowe oprawy
Yapp
Rama

Grafika

Przypisy

  1. Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 337-338.
  2. Devauchelle Roger, La reliure. Recherches historiques, techniques et biographiques sur la reliure française, Paris 1995, s. 84.

Autor: E.P.