Baldachim: Różnice pomiędzy wersjami
(→Baldachim) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Baldachim== | ==Baldachim== | ||
| − | (ang. canopy; fr. baldaquin) | + | (ang. canopy; fr. baldaquin; niem. Baldachin) |
1. W introligatorstwie gotyckim XIV-pocz. XVI w.: wzorowany na dekoracjach architektonicznych motyw niewielkiego, ozdobnego daszka edikuli, zazwyczaj ujętej pinaklami, ze znajdującą się w niej „figurą” świętej postaci lub innym motywem (np. herbem). Najbogatsze, plastyczne i ażurowe formy przyjmował w niektórych oprawach złotniczych. Prostsze formy, ukazywane przeważnie za pomocą tłoka z motywem łuku w ośli grzbiet, zwieńczonego kwiatonem, znane głównie z opraw krakowskich od kon. XV do 2-3 dekady XVI w. Nieliczne przykłady b. także w introligatorstwie zachodnioeuropejskim XV-pocz. XVI w. (np. Austria, Anglia). | 1. W introligatorstwie gotyckim XIV-pocz. XVI w.: wzorowany na dekoracjach architektonicznych motyw niewielkiego, ozdobnego daszka edikuli, zazwyczaj ujętej pinaklami, ze znajdującą się w niej „figurą” świętej postaci lub innym motywem (np. herbem). Najbogatsze, plastyczne i ażurowe formy przyjmował w niektórych oprawach złotniczych. Prostsze formy, ukazywane przeważnie za pomocą tłoka z motywem łuku w ośli grzbiet, zwieńczonego kwiatonem, znane głównie z opraw krakowskich od kon. XV do 2-3 dekady XVI w. Nieliczne przykłady b. także w introligatorstwie zachodnioeuropejskim XV-pocz. XVI w. (np. Austria, Anglia). | ||
Aktualna wersja na dzień 12:31, 11 lut 2022
Spis treści
Baldachim
(ang. canopy; fr. baldaquin; niem. Baldachin)
1. W introligatorstwie gotyckim XIV-pocz. XVI w.: wzorowany na dekoracjach architektonicznych motyw niewielkiego, ozdobnego daszka edikuli, zazwyczaj ujętej pinaklami, ze znajdującą się w niej „figurą” świętej postaci lub innym motywem (np. herbem). Najbogatsze, plastyczne i ażurowe formy przyjmował w niektórych oprawach złotniczych. Prostsze formy, ukazywane przeważnie za pomocą tłoka z motywem łuku w ośli grzbiet, zwieńczonego kwiatonem, znane głównie z opraw krakowskich od kon. XV do 2-3 dekady XVI w. Nieliczne przykłady b. także w introligatorstwie zachodnioeuropejskim XV-pocz. XVI w. (np. Austria, Anglia).
2. Wyciskany z tłoka i złocony, drobny motyw daszka z kilkoma wydłużonymi frędzlami, widniejący przeważnie nad hermą. Stosowany w obrębie bogatszych dekoracji okładzin opraw włoskich (zwłaszcza rzymskich) od schyłku XVI do 2 ćw. XVII w.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Architektoniczne oprawy
Edikula
Herma
Łuk w ośli grzbiet
Kwiaton
Umbraculum
Grafika
Baldachimy nad "figurami" świętych na krakowskiej oprawie późnogotyckiej z ok. 1500, repr. wg: Storm van Leeuwen 2011, nr kat. 26
Baldachim na krakowskiej oprawie późnogotyckiej z 1513 r.
Baldachim nad maską w dekoracji rzymskiej oprawy z pocz. XVII w., repr. wg" Macchi F. i L. 2007, nr kat. 66
Przypisy
- Loubier 1926, s. 56-57;
- Hobson 1929, s. 17;
- Krynicka 1967, s. 79-96;
- Lindberg 1985 II, s. 75-77;
- Macchi F. i L. 2002, s. 35;
- Macchi F. i L. 2007, nr kat./tabl. 66;
- Storm van Leeuwen 2010, nr kat./tabl. 26-28.
Autor: A.W.
