Fryz arkadkowy: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Fryz arkadkowy (arkatura))
 
(Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
==Fryz arkadkowy== (fr. frise d'arcades)
+
==Fryz arkadkowy (arkatura)==
(arkatura) (fr. arcature)
+
(arkatura) (fr. arcature, niem. Arkadenreihe, Spitbogenfries)
  
Ornament wywodzący się z romańskiej i gotyckiej dekoracji architektonicznej, w formie rzędu stykających się ostrołukowych arkadek, często o dekoracji maswerkowej, wzbogacanej liliami bądź kwiatonami u nasady łuków. Spopularyzowany w introligatorstwie późnogotyckim, głównie w kręgu niemieckim 4 ćw. XV i pocz. XVI w. W klasycznej wersji wyciskany z jednego lub dwóch-trzech tłoków (rzadziej z radełka) i ukazywany w jednym pasie u góry, nad zwierciadłem przedniej okładziny (zwłaszcza na oprawach tzw. kobergerowskich). Szybko wprowadzony do ram otaczających zwierciadło; w takiej wersji uległ licznym modyfikacjom, które doprowadziły do wykształcenia się w renesansowym introligatorstwie palmetowo-arkadkowego oraz łuskowego ornamentu.    
+
Ornament wywodzący się z romańskiej i gotyckiej dekoracji architektonicznej, w formie rzędu stykających się ostrołukowych arkadek, często o dekoracji maswerkowej, wzbogacanej liliami bądź kwiatonami u nasady łuków. Spopularyzowany w introligatorstwie późnogotyckim, głównie w kręgu niemieckim 4 ćw. XV i pocz. XVI w. W klasycznej wersji wyciskany z jednego lub dwóch-trzech tłoków (rzadziej z radełka) i ukazywany w jednym pasie u góry, nad zwierciadłem przedniej okładziny (zwłaszcza na oprawach tzw. kobergerowskich). Szybko wprowadzony do ram otaczających zwierciadło; w takiej wersji uległ licznym modyfikacjom, które doprowadziły do wykształcenia się w renesansowym introligatorstwie palmetowo-arkadkowego oraz łuskowego ornamentu.
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
Linia 10: Linia 10:
 
[[Łuskowy ornament]] <br>
 
[[Łuskowy ornament]] <br>
 
[[Palmetowo-arkadkowy ornament]] <br>
 
[[Palmetowo-arkadkowy ornament]] <br>
 
+
==Grafika==
 
<gallery>
 
<gallery>
 
+
Plik:Fryz arkadkowy, Tondel XLVI.jpg | Fryz arkadkowy w górnej części dekoracji okładziny oprawy gotyckiej, 2 poł. XV w., wg Tondel 2007, tabl. XLVI
Plik:Arkadkowy fryz 1.jpg
+
Plik:Fryz arkadkowy, oprawa niemiecka, 2 poł. XV w., BCzart. MNK, POLONA2.jpg | Fryz arkadkowy dokoła zwierciadła oprawy gotyckiej,  Niemcy, 2 poł. XV w., BCzart, MNK, fot. wg: www.polona.pl
Plik:Arkadkowy fryz 2.jpg
+
Plik:Arkadkowy fryz 1.jpg | Fryz arkadkowy na oprawie gotyckiej, XV w. - pocz. XVI w.
Plik:Arkadkowy fryz 3.jpg
+
Plik:Arkadkowy fryz 2.jpg | Fryz arkadkowy na oprawie gotyckiej, XV w. - pocz. XVI w.
Plik:Arkadkowy fryz 4.jpg
+
Plik:Arkadkowy fryz 3.jpg | Fryz arkadkowy na oprawie gotyckiej, XV w. - pocz. XVI w.
Plik:Arkadkowy fryz 6.jpg
+
Plik:Arkadkowy fryz 4.jpg | Fryz arkadkowy na oprawie gotyckiej, XV w. - pocz. XVI w.
Plik:Arkadkowy fryz 7.jpg
+
Plik:Arkadkowy fryz 6.jpg | Fryz arkadkowy na oprawie gotyckiej, XV w. - pocz. XVI w.
Plik:Arkadkowy fryz 8.jpg
+
Plik:Arkadkowy fryz 7.jpg | Fryz arkadkowy na oprawie gotyckiej, XV w. - pocz. XVI w.
Plik:Arkadkowy fryz 9.jpg
+
Plik:Arkadkowy fryz 8.jpg | Fryz arkadkowy na oprawie gotyckiej, XV w. - pocz. XVI w.
Plik:Fryz arkadkowy - nietypowy BUMK 3.jpg
+
Plik:Arkadkowy fryz 9.jpg | Fryz arkadkowy na oprawie gotyckiej, XV w. - pocz. XVI w.
Plik:Fryz arkadkowy - nietypowy BUMK 5.jpg
+
Plik:Fryz arkadkowy - nietypowy BUMK 3.jpg | Nietypowa, późna forma fryzu arkadkowego na oprawie renesansowej, XVI w.
Plik:Fryz arkadkowy - nietypowy BUMK 4.jpg
+
Plik:Fryz arkadkowy - nietypowy BUMK 5.jpg | Nietypowa, późna forma fryzu arkadkowego na oprawie renesansowej, XVI w.
 +
Plik:Fryz arkadkowy - nietypowy BUMK 4.jpg | Nietypowa, późna forma fryzu arkadkowego na oprawie renesansowej, XVI w.
  
 
</gallery>
 
</gallery>
Linia 29: Linia 30:
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
 
# Kyriss 1956, taf. 234;  
 
# Kyriss 1956, taf. 234;  
# Kyriss 1958, tabl. 312;  
+
# Kyriss 1958, tabl. 312;
 +
# Ziesche, Becker 1977, s. 36;  
 
# Schwenke, Schunke 1979, tabl. 79-80;  
 
# Schwenke, Schunke 1979, tabl. 79-80;  
# Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 7.  
+
# Hohl 1995 II, s. 78-82;
 +
# Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 7.  
  
 
----
 
----
 
Autor: '''A.W.'''
 
Autor: '''A.W.'''

Aktualna wersja na dzień 12:17, 11 lut 2022

Fryz arkadkowy (arkatura)

(arkatura) (fr. arcature, niem. Arkadenreihe, Spitbogenfries)

Ornament wywodzący się z romańskiej i gotyckiej dekoracji architektonicznej, w formie rzędu stykających się ostrołukowych arkadek, często o dekoracji maswerkowej, wzbogacanej liliami bądź kwiatonami u nasady łuków. Spopularyzowany w introligatorstwie późnogotyckim, głównie w kręgu niemieckim 4 ćw. XV i pocz. XVI w. W klasycznej wersji wyciskany z jednego lub dwóch-trzech tłoków (rzadziej z radełka) i ukazywany w jednym pasie u góry, nad zwierciadłem przedniej okładziny (zwłaszcza na oprawach tzw. kobergerowskich). Szybko wprowadzony do ram otaczających zwierciadło; w takiej wersji uległ licznym modyfikacjom, które doprowadziły do wykształcenia się w renesansowym introligatorstwie palmetowo-arkadkowego oraz łuskowego ornamentu.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Kobergerowskie oprawy
Łuskowy ornament
Palmetowo-arkadkowy ornament

Grafika

Przypisy

  1. Kyriss 1956, taf. 234;
  2. Kyriss 1958, tabl. 312;
  3. Ziesche, Becker 1977, s. 36;
  4. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 79-80;
  5. Hohl 1995 II, s. 78-82;
  6. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 7.

Autor: A.W.