Kogut: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Kogut: uzupełn. term. ang.) |
|||
| (Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | + | ==Kogut== | |
| + | (ang. cock; fr. coq) | ||
| + | |||
| + | Ptak symbolizujący w kulturze chrześcijańskiej m.in. zmartwychwstanie Chrystusa oraz jego zwycięstwo nad siłami ciemności. W introligatorstwie romańskim i gotyckim ukazywany na tłokach o różnych kształtach (kwadraty, romby, koła) wg kilku schematów ikonograficznych; w większości z nich czytelna jest charakterystyczna dla kuraków krępa sylwetka, krótkie nogi z długimi pazurami, głowa z lekko zakrzywionym dziobem i niekiedy zaakcentowanym grzebieniem, a także bujny ogon. W przypadku tłoków romańskich, cechujących się silną stylizacją morfologii zwierzęcia, wydłużony tułów, potrójny czub na głowie oraz sterczące pióra ogona są przyczyną częstego identyfikowania go z →pawiem. Występuje też wśród innych zwierząt w dekoracjach nacinanych opraw (XIV-XV w.) oraz plakiet niderlandzkich (XV-1 poł. XVI w.). Na oprawach nowożytnych pojawiał się rzadko, w kontekście heraldycznym. | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| + | [[Indeks alfabetyczny]] <br> | ||
[[Paw]] <br> | [[Paw]] <br> | ||
| − | |||
[[Zoomorficzne motywy]] <br> | [[Zoomorficzne motywy]] <br> | ||
| Linia 9: | Linia 12: | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | + | Plik:Kogut 1.jpg | Motywy koguta naprzemienne z motywami orła wkomponowane w wić roślinną na oprawie nacinanej, Śląsk?, Łużyce?, 1 poł. XIv w., BUMK Toruń, fot. T. Kurek | |
| + | Plik:Kogut2.jpg | Przykłady tłoków gotyckich z motywem koguta, XV w., repr. wg: Schwenke, Scunke 1979, tabl. 129 | ||
| + | Plik:Kogut3.jpg | Motywy koguta (u dołu kompozycji) wraz z innymi zwierzętami w dekoracji plakiety niderlandzkiej, XV w., repr. wg: Fogelmark 1990, tabl. I | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| Linia 15: | Linia 20: | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | # | + | # Schwenke, Schunke 1979, tabl. 129; |
| + | #Fogelmark 1990, tabl. I-II, XXVII-XXVIII; | ||
| + | # Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 15; | ||
| + | # Macchi F. i L. 2007, tabl. 16; | ||
| + | # Wagner 2013 II, s. 183-189. | ||
---- | ---- | ||
Autor: '''A.W.''' | Autor: '''A.W.''' | ||
Aktualna wersja na dzień 16:33, 31 gru 2021
Spis treści
Kogut
(ang. cock; fr. coq)
Ptak symbolizujący w kulturze chrześcijańskiej m.in. zmartwychwstanie Chrystusa oraz jego zwycięstwo nad siłami ciemności. W introligatorstwie romańskim i gotyckim ukazywany na tłokach o różnych kształtach (kwadraty, romby, koła) wg kilku schematów ikonograficznych; w większości z nich czytelna jest charakterystyczna dla kuraków krępa sylwetka, krótkie nogi z długimi pazurami, głowa z lekko zakrzywionym dziobem i niekiedy zaakcentowanym grzebieniem, a także bujny ogon. W przypadku tłoków romańskich, cechujących się silną stylizacją morfologii zwierzęcia, wydłużony tułów, potrójny czub na głowie oraz sterczące pióra ogona są przyczyną częstego identyfikowania go z →pawiem. Występuje też wśród innych zwierząt w dekoracjach nacinanych opraw (XIV-XV w.) oraz plakiet niderlandzkich (XV-1 poł. XVI w.). Na oprawach nowożytnych pojawiał się rzadko, w kontekście heraldycznym.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Paw
Zoomorficzne motywy
Grafika
Motywy koguta naprzemienne z motywami orła wkomponowane w wić roślinną na oprawie nacinanej, Śląsk?, Łużyce?, 1 poł. XIv w., BUMK Toruń, fot. T. Kurek
Przykłady tłoków gotyckich z motywem koguta, XV w., repr. wg: Schwenke, Scunke 1979, tabl. 129
Motywy koguta (u dołu kompozycji) wraz z innymi zwierzętami w dekoracji plakiety niderlandzkiej, XV w., repr. wg: Fogelmark 1990, tabl. I
Przypisy
- Schwenke, Schunke 1979, tabl. 129;
- Fogelmark 1990, tabl. I-II, XXVII-XXVIII;
- Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 15;
- Macchi F. i L. 2007, tabl. 16;
- Wagner 2013 II, s. 183-189.
Autor: A.W.
