Owoc granatu: Różnice pomiędzy wersjami
(→Przypisy) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | =Owoc granatu== | + | ==Owoc granatu== |
(ang. pomegranate, fr. fruit de grenade) | (ang. pomegranate, fr. fruit de grenade) | ||
| − | Osadzony m.in. w kulturze mezopotamskiej i chrześcijańskiej (w której symbolizuje życie wieczne) motyw charakterystycznego owocu granatu (granatowca) właściwego. W introligatorskim zdobnictwie gotyckim XV-pocz. XVI w. najczęściej ukazywano stylizowany kwiat g. o wyodrębnionym dzbankowatym kielichu z płatkami i stożkowatymi tzw. pręcikami; oprócz tego popularny wówczas był motyw stylizowanego, „przekrojonego” o. g. ze schematycznie zaznaczonymi nasionami w środku. Oba główne elementy motywu dopełniają dokoła stylizowane, strzępiaste liście, a niekiedy też krótka łodyga u dołu. Ukazywano je jako otwarte (o kształcie wpisującym się w romb), lub zamknięte w rombie (rzadziej w pierścieniu, wieloboku, lub ramce o kroplowym kształcie), za pomocą tłoków o zróżnicowanej wielkości (od ok. 10 mm do ok. 60 mm wys.). Najczęściej zwielokrotnionymi motywami o. g. wypełniano pola tworzące owocu granatu wzór i rombowy wzór dekoracji zwierciadła. W | + | Osadzony m.in. w kulturze mezopotamskiej i chrześcijańskiej (w której symbolizuje życie wieczne) motyw charakterystycznego owocu granatu (granatowca) właściwego. W introligatorskim zdobnictwie gotyckim XV-pocz. XVI w. najczęściej ukazywano stylizowany kwiat g. o wyodrębnionym dzbankowatym kielichu z płatkami i stożkowatymi tzw. pręcikami; oprócz tego popularny wówczas był motyw stylizowanego, „przekrojonego” o. g. ze schematycznie zaznaczonymi nasionami w środku. Oba główne elementy motywu dopełniają dokoła stylizowane, strzępiaste liście, a niekiedy też krótka łodyga u dołu. Ukazywano je jako otwarte (o kształcie wpisującym się w romb), lub zamknięte w rombie (rzadziej w pierścieniu, wieloboku, lub ramce o kroplowym kształcie), za pomocą tłoków o zróżnicowanej wielkości (od ok. 10 mm do ok. 60 mm wys.). Najczęściej zwielokrotnionymi motywami o. g. wypełniano pola tworzące owocu granatu wzór i rombowy wzór dekoracji zwierciadła. W przypadku opraw z XVII-XVIII w. za o. g. uważa się także motyw kwiatu z łodygą (prostą lub zagiętą), z której po bokach wyrastają liście lub mniejsze kwiaty, zaś w wierzchołku widnieje cebulasty koszyczek/makówka. W praktyce morfologia takich motywów wskazuje raczej na wizerunek maku (jako rośliny o dekoracyjnym wyglądzie a zarazem symbolice eschatologicznej). Jego formalnie proste wizerunki znajdują się na renesansowych oprawach włoskich (głównie bolońskich i rzymskich), zaś bogaciej opracowane – w obrębie złoconej dekoracji okładzin i kompartymentów grzbietu – na oprawach barokowych i rokokowych z XVII – 3 ćw. XVIII w. |
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
[[Indeks alfabetyczny]] <br> | [[Indeks alfabetyczny]] <br> | ||
| + | [[Ananas]] <br> | ||
[[Owocu granatu wzór ]] <br> | [[Owocu granatu wzór ]] <br> | ||
| + | [[Floralna dekoracja]] <br> | ||
| + | [[Gotyckie oprawy]] <br> | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | Plik:Img374.tif.jpg | + | Plik:Owoc granatu na opr. inkunabułu jako element wzoru owocu granatu, Bracz.jpg | Owoc granatu na oprawie inkunabułu jako element wzoru owocu granatu, 4 ćw. XV w. |
| + | Plik:Img374.tif.jpg | Motyw owocu granatu na oprawie francuskiej z XVIII w. fot. wg: Scholz 2019 | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| Linia 18: | Linia 22: | ||
==Przypisy== | ==Przypisy== | ||
| − | # | + | # EWOK 1971, szp. 1753; |
| + | # Schwenke, Schunke 1979, tabl. 115-123; | ||
| + | # Lindberg 1985 II, s. 72-73, il. 16; | ||
| + | # Hohl 1996, s. 57-59; | ||
| + | # Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 2, 14-15; | ||
| + | # Scholz 2019, s. 48-53. | ||
---- | ---- | ||
Autor: '''A.W.''' | Autor: '''A.W.''' | ||
Aktualna wersja na dzień 21:57, 1 paź 2021
Spis treści
Owoc granatu
(ang. pomegranate, fr. fruit de grenade)
Osadzony m.in. w kulturze mezopotamskiej i chrześcijańskiej (w której symbolizuje życie wieczne) motyw charakterystycznego owocu granatu (granatowca) właściwego. W introligatorskim zdobnictwie gotyckim XV-pocz. XVI w. najczęściej ukazywano stylizowany kwiat g. o wyodrębnionym dzbankowatym kielichu z płatkami i stożkowatymi tzw. pręcikami; oprócz tego popularny wówczas był motyw stylizowanego, „przekrojonego” o. g. ze schematycznie zaznaczonymi nasionami w środku. Oba główne elementy motywu dopełniają dokoła stylizowane, strzępiaste liście, a niekiedy też krótka łodyga u dołu. Ukazywano je jako otwarte (o kształcie wpisującym się w romb), lub zamknięte w rombie (rzadziej w pierścieniu, wieloboku, lub ramce o kroplowym kształcie), za pomocą tłoków o zróżnicowanej wielkości (od ok. 10 mm do ok. 60 mm wys.). Najczęściej zwielokrotnionymi motywami o. g. wypełniano pola tworzące owocu granatu wzór i rombowy wzór dekoracji zwierciadła. W przypadku opraw z XVII-XVIII w. za o. g. uważa się także motyw kwiatu z łodygą (prostą lub zagiętą), z której po bokach wyrastają liście lub mniejsze kwiaty, zaś w wierzchołku widnieje cebulasty koszyczek/makówka. W praktyce morfologia takich motywów wskazuje raczej na wizerunek maku (jako rośliny o dekoracyjnym wyglądzie a zarazem symbolice eschatologicznej). Jego formalnie proste wizerunki znajdują się na renesansowych oprawach włoskich (głównie bolońskich i rzymskich), zaś bogaciej opracowane – w obrębie złoconej dekoracji okładzin i kompartymentów grzbietu – na oprawach barokowych i rokokowych z XVII – 3 ćw. XVIII w.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Ananas
Owocu granatu wzór
Floralna dekoracja
Gotyckie oprawy
Grafika
Owoc granatu na oprawie inkunabułu jako element wzoru owocu granatu, 4 ćw. XV w.
Motyw owocu granatu na oprawie francuskiej z XVIII w. fot. wg: Scholz 2019
Przypisy
- EWOK 1971, szp. 1753;
- Schwenke, Schunke 1979, tabl. 115-123;
- Lindberg 1985 II, s. 72-73, il. 16;
- Hohl 1996, s. 57-59;
- Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 2, 14-15;
- Scholz 2019, s. 48-53.
Autor: A.W.
