Delfin: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Przypisy)
 
(Nie pokazano 4 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 2: Linia 2:
 
(ang. dolphin, franc. Dauphin, niem. Delphin)  
 
(ang. dolphin, franc. Dauphin, niem. Delphin)  
  
Wywodzący się ze sztuki starożytnej i rozpowszechniony w renesansie motyw dekoracyjny symbolizujący m.in. wierność i fortunę, ale też Chrystusa Zbawiciela. Zazwyczaj poddany silnej stylizacji, na oprawach nowożytnych ukazywany jako autonomiczny motyw wprzęgany w dekorację okładzin, jako woluta o formach zoomorficznych, jako antytetyczne zamknięcie motywu fontanny (na oprawach północnowłoskich 1 ćw. XVI w.). Jako element ram ornamentalnych (dwa delfiny spięte opaską naprzemiennie z kwiatonem) widnieje na niektórych oprawach dla Jeana Groliera. W introligatorstwie włoskim XVI w. pojawiał się u stóp Fortuny. Na oprawach francuskich XVI-XVIII w. jako godło superekslibrisowe lub motyw dekoracyjny odnoszący się do delfina (następcy tronu) jako właściciela księgi. Ukazany na grupie opraw ksiąg z 2 poł. XVI w. dla króla Hiszpanii Filipa II.        
+
Wywodzący się ze sztuki starożytnej i rozpowszechniony w renesansie motyw dekoracyjny symbolizujący m.in. wierność i fortunę, ale też Chrystusa Zbawiciela. Zazwyczaj poddany silnej stylizacji, na oprawach nowożytnych ukazywany jako autonomiczny motyw wprzęgany w dekorację okładzin, jako woluta o formach zoomorficznych, jako antytetyczne zamknięcie motywu fontanny (na oprawach północnowłoskich 1 ćw. XVI w.). Jako element ram ornamentalnych (dwa delfiny spięte opaską naprzemiennie z kwiatonem) widnieje na niektórych oprawach dla Jeana Groliera. W introligatorstwie włoskim XVI w. pojawiał się u stóp Fortuny. Między schyłkiem XVI a ok. poł. XVII w. motyw d. wkomponowywano w spirale na włoskich i italianizujących oprawach à la fanfare (w tym na dziełach polskich). Na oprawach francuskich XVI-XVIII w. jako godło superekslibrisowe lub motyw dekoracyjny odnoszący się do delfina (następcy tronu). Ukazany na grupie opraw ksiąg z 2 poł. XVI w. dla króla Hiszpanii Filipa II.
  
 
==Zobacz też==
 
==Zobacz też==
Linia 14: Linia 14:
 
<gallery>
 
<gallery>
 
Plik:Delfin1, Furstenberg, De Marinis 1966, s. 136-137, opr. włoska, XVI w..jpg | Delfin u stóp Fortuny, dekoracja renesansowej oprawy włoskiej z XVI w., repr. wg: Fürstenberg, De Marinis 1966, s. 136-137
 
Plik:Delfin1, Furstenberg, De Marinis 1966, s. 136-137, opr. włoska, XVI w..jpg | Delfin u stóp Fortuny, dekoracja renesansowej oprawy włoskiej z XVI w., repr. wg: Fürstenberg, De Marinis 1966, s. 136-137
Plik:Delfin 1.jpg
+
Plik:Delfin 1.jpg | Delfin w obrębie dekoracji ornamentalnej na plakiecie zdobiącej oprawę renesansową, XVI w.
Plik:Delfin 4.jpg
+
Plik:Delfin 4.jpg | Motywy delfinów wkomponowane w spirale zdobiące polską oprawę à la fanfare z 1628 r.
Plik:Delfin 5.jpg
+
Plik:Delfin 5.jpg | Motyw delfina na oprawie należącej do następcy tronu Francji, 2 poł. XVI w.
 
</gallery>
 
</gallery>
  
 
==Przypisy==
 
==Przypisy==
  
# Devaux 1977, s. 60  
+
# Nixon 1965, tabl. A/12, III;
# Carvin 1988, nr kat./il. A.110, AV.1054  
+
# Fürstenberg, De Marinis 1966, s. 136-137;
 +
# Lewicka-Kamińska 1972, tabl. XI;
 +
# Devaux 1977, s. 60;
 +
# Carvin 1988, nr kat./il. A.110, AV.1054;
 +
# Hobson 1989, s. 163-164;
 +
# Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 9;
 +
# Macchi F. i L. 2002, s. 120-121;
 +
# Cordonnier 2017, nr kat. 37.
 
----
 
----
 
Autor: '''A.W.'''
 
Autor: '''A.W.'''

Aktualna wersja na dzień 20:07, 1 paź 2021

Delfin

(ang. dolphin, franc. Dauphin, niem. Delphin)

Wywodzący się ze sztuki starożytnej i rozpowszechniony w renesansie motyw dekoracyjny symbolizujący m.in. wierność i fortunę, ale też Chrystusa Zbawiciela. Zazwyczaj poddany silnej stylizacji, na oprawach nowożytnych ukazywany jako autonomiczny motyw wprzęgany w dekorację okładzin, jako woluta o formach zoomorficznych, jako antytetyczne zamknięcie motywu fontanny (na oprawach północnowłoskich 1 ćw. XVI w.). Jako element ram ornamentalnych (dwa delfiny spięte opaską naprzemiennie z kwiatonem) widnieje na niektórych oprawach dla Jeana Groliera. W introligatorstwie włoskim XVI w. pojawiał się u stóp Fortuny. Między schyłkiem XVI a ok. poł. XVII w. motyw d. wkomponowywano w spirale na włoskich i italianizujących oprawach à la fanfare (w tym na dziełach polskich). Na oprawach francuskich XVI-XVIII w. jako godło superekslibrisowe lub motyw dekoracyjny odnoszący się do delfina (następcy tronu). Ukazany na grupie opraw ksiąg z 2 poł. XVI w. dla króla Hiszpanii Filipa II.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Antytetyczny układ dekoracyjny
Fortuna
Zoomorficzne motywy

Grafika

Przypisy

  1. Nixon 1965, tabl. A/12, III;
  2. Fürstenberg, De Marinis 1966, s. 136-137;
  3. Lewicka-Kamińska 1972, tabl. XI;
  4. Devaux 1977, s. 60;
  5. Carvin 1988, nr kat./il. A.110, AV.1054;
  6. Hobson 1989, s. 163-164;
  7. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 9;
  8. Macchi F. i L. 2002, s. 120-121;
  9. Cordonnier 2017, nr kat. 37.

Autor: A.W.