Księżyc: Różnice pomiędzy wersjami
(→Księżyc) |
|||
| (Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Księżyc== | ==Księżyc== | ||
| − | (łac. luna) | + | (łac. luna) (ang. moon, fr. lune) |
| − | Motyw wywodzący się z kultury antycznej i przyjęty w symbolice chrześcijańskiej; w sztuce przedstawiany zazwyczaj jako kobieca personifikacja z towarzyszącym półksiężycem lub jako sam półksiężyc. Wraz ze słońcem (łac. sol) ukazywany w scenach Ukrzyżowania Chrystusa na wczesnośredniowiecznych złotniczych oprawach (np. Ewangeliarz Anastazji, ok. 1170, Biblioteka Narodowa w Warszawie). Na oprawach gotyckich XIV-pocz. XVI w. wyciskany przeważnie z okrągłych tłoków prezentujących półksiężyc z wyłaniającym się z niego męskim profilem; w takiej wersji ikonograficznej przetrwał na oprawach renesansowych, zestawiany z innymi drobnymi motywami np. w listwach między ramami radełkowymi. Kobiecą personifikację k., w ujęciu wzorowanym na rycinie Hansa Sebalda Behama, ukazywano na prostokątnych plakietach renesansowych. W późniejszych epokach | + | Motyw wywodzący się z kultury antycznej i przyjęty w symbolice chrześcijańskiej; w sztuce przedstawiany zazwyczaj jako kobieca personifikacja z towarzyszącym półksiężycem lub jako sam półksiężyc. Wraz ze słońcem (łac. sol) ukazywany w scenach Ukrzyżowania Chrystusa na wczesnośredniowiecznych złotniczych oprawach (np. Ewangeliarz Anastazji, ok. 1170, Biblioteka Narodowa w Warszawie). Na oprawach gotyckich XIV-pocz. XVI w. wyciskany przeważnie z okrągłych tłoków prezentujących półksiężyc z wyłaniającym się z niego męskim profilem; w takiej wersji ikonograficznej przetrwał na oprawach renesansowych, zestawiany z innymi drobnymi motywami np. w listwach między ramami radełkowymi. Kobiecą personifikację k., w ujęciu wzorowanym na rycinie Hansa Sebalda Behama, ukazywano na prostokątnych plakietach renesansowych. W późniejszych epokach motyw przedstawiany na oprawach rzadko, również jako okrągła tarcza z ludzkimi rysami. |
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
[[Indeks alfabetyczny]] <br> | [[Indeks alfabetyczny]] <br> | ||
[[Ewangeliarza Anastazji oprawa]] <br> | [[Ewangeliarza Anastazji oprawa]] <br> | ||
| + | [[Personifikacja]] <br> | ||
[[Słońce]] <br> | [[Słońce]] <br> | ||
[[Złotnicze oprawy]] <br> | [[Złotnicze oprawy]] <br> | ||
Aktualna wersja na dzień 00:26, 20 lut 2021
Spis treści
Księżyc
(łac. luna) (ang. moon, fr. lune)
Motyw wywodzący się z kultury antycznej i przyjęty w symbolice chrześcijańskiej; w sztuce przedstawiany zazwyczaj jako kobieca personifikacja z towarzyszącym półksiężycem lub jako sam półksiężyc. Wraz ze słońcem (łac. sol) ukazywany w scenach Ukrzyżowania Chrystusa na wczesnośredniowiecznych złotniczych oprawach (np. Ewangeliarz Anastazji, ok. 1170, Biblioteka Narodowa w Warszawie). Na oprawach gotyckich XIV-pocz. XVI w. wyciskany przeważnie z okrągłych tłoków prezentujących półksiężyc z wyłaniającym się z niego męskim profilem; w takiej wersji ikonograficznej przetrwał na oprawach renesansowych, zestawiany z innymi drobnymi motywami np. w listwach między ramami radełkowymi. Kobiecą personifikację k., w ujęciu wzorowanym na rycinie Hansa Sebalda Behama, ukazywano na prostokątnych plakietach renesansowych. W późniejszych epokach motyw przedstawiany na oprawach rzadko, również jako okrągła tarcza z ludzkimi rysami.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Ewangeliarza Anastazji oprawa
Personifikacja
Słońce
Złotnicze oprawy
Grafika
Personifikacja księżyca (u góry zwierciadła - po lewej) na oprawie Ewangeliarza Anastazji (górna okładzina), krąg nadmozański lub w Płock, między ok. 1160 a 1170, źródło: domena publiczna
Motyw księżyca na oprawie gotyckiej, Niemcy, XV w., repr. wg: A. Löffler, Ein neu augefundener Einband..., "Einband Forschung", H. 15, 2004, il. 4
Motyw księżyca na oprawie renesansowej, Thomas Krueger, Niemcy, lata 60. XVI w., repr. wg: A. Ottermann, Ein Thomas-Krueger-Einband..., "Einband Forschung", H. 4, 1999, il. na s. 28
Przypisy
Autor: A.W.
