Aniołek: Różnice pomiędzy wersjami
(→Grafika) |
m (→Aniołek: uzupełn. term. ang.) |
||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
==Aniołek== | ==Aniołek== | ||
| − | (fr. putto, amour, Cupidon) | + | (ang. cherub, putto; fr. putto, amour, Cupidon) |
Postać uskrzydlonego, pulchnego, dziecka, często identyfikowana jako putto lub amorek (kupidyn). W renesansowym introligatorstwie Włoch, a później całej łacińskiej Europy, uległ rozpowszechnieniu głównie w formie uskrzydlonej główki anielskiej (główki cherubina) z parą niewielkich skrzydeł po bokach, rzadziej główką bez skrzydeł. W takim ujęciu występuje w obrębie większych kompozycji, np. jako regularnie rozmieszczone miniaturowe główki a. wśród profuzji innych, drobnych motywów i wstęg na à la fanfare oprawach 2 poł. XVI – pocz. XVII w.; ponadto jako zwieńczenie kartuszy herbowych w superekslibrisach XVI – XVIII w. Niewielkie, złocone motywy a. w radosnej pozie, wyciskane z tłoków były często ukazywane w obrębie bogatej dekoracji okładzin na włoskich oprawach 2 poł. XVI-XVIII w. Od ery manieryzmu po XIX-pocz. XX w. motyw główki a. zdobył dużą popularność na złotniczych okuciach i zapięciach opraw ksiąg liturgicznych i dewocyjnych. W Polsce motyw główki a. znany jest głównie z opraw krakowskich mistrzów 1 poł. XVI w., m.in. Stanisława z Białej i Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich oraz Jerzego Moellera. Pod koniec XVI w. i w 1 ćw. XVII w. często ukazywano ją na →orientalizujących oprawach polskich (głównie krakowskich i poznańskich), jako centralny motyw narożnych medalionów maureskowo-wstęgowych. | Postać uskrzydlonego, pulchnego, dziecka, często identyfikowana jako putto lub amorek (kupidyn). W renesansowym introligatorstwie Włoch, a później całej łacińskiej Europy, uległ rozpowszechnieniu głównie w formie uskrzydlonej główki anielskiej (główki cherubina) z parą niewielkich skrzydeł po bokach, rzadziej główką bez skrzydeł. W takim ujęciu występuje w obrębie większych kompozycji, np. jako regularnie rozmieszczone miniaturowe główki a. wśród profuzji innych, drobnych motywów i wstęg na à la fanfare oprawach 2 poł. XVI – pocz. XVII w.; ponadto jako zwieńczenie kartuszy herbowych w superekslibrisach XVI – XVIII w. Niewielkie, złocone motywy a. w radosnej pozie, wyciskane z tłoków były często ukazywane w obrębie bogatej dekoracji okładzin na włoskich oprawach 2 poł. XVI-XVIII w. Od ery manieryzmu po XIX-pocz. XX w. motyw główki a. zdobył dużą popularność na złotniczych okuciach i zapięciach opraw ksiąg liturgicznych i dewocyjnych. W Polsce motyw główki a. znany jest głównie z opraw krakowskich mistrzów 1 poł. XVI w., m.in. Stanisława z Białej i Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich oraz Jerzego Moellera. Pod koniec XVI w. i w 1 ćw. XVII w. często ukazywano ją na →orientalizujących oprawach polskich (głównie krakowskich i poznańskich), jako centralny motyw narożnych medalionów maureskowo-wstęgowych. | ||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
Plik:Główka anielska 17.jpg | Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji włoskiej oprawy renesansowej, 1 poł. XVI w. | Plik:Główka anielska 17.jpg | Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji włoskiej oprawy renesansowej, 1 poł. XVI w. | ||
Plik:Główka anielska 9.jpg | Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w. | Plik:Główka anielska 9.jpg | Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w. | ||
| − | + | Plik:Główka anielska 18.jpg | Główki aniołków (główki anielskie) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w. | |
| − | Plik:Główka anielska 18.jpg | + | Plik:Główka anielska 4.jpg | Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w. |
| − | + | Plik:Główka anielska 8.jpg | Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w. | |
| − | + | ||
| − | Plik:Główka anielska 4.jpg | + | |
| − | Plik:Główka anielska 8.jpg | + | |
Plik:Główka anielska 15.jpg | Główka aniołka (główka anielska) jako element dekoracji radełkowej na oprawie renesansowej, XVI w. | Plik:Główka anielska 15.jpg | Główka aniołka (główka anielska) jako element dekoracji radełkowej na oprawie renesansowej, XVI w. | ||
Plik:Główka anielska 12.jpg | Plik:Główka anielska 12.jpg | ||
| Linia 29: | Linia 26: | ||
Plik:Główka anielska 3.jpg | Główka aniołka (główka anielska) jako element kompozycji narożnego medalionu maureskowo-wstęgowego, Polska, 3-4 ćw. XVI w. | Plik:Główka anielska 3.jpg | Główka aniołka (główka anielska) jako element kompozycji narożnego medalionu maureskowo-wstęgowego, Polska, 3-4 ćw. XVI w. | ||
Plik:Aniołki 2.jpg | Aniołek jako element otoku ornamentalno-napisowego, Polska, 1 poł. XVII w. | Plik:Aniołki 2.jpg | Aniołek jako element otoku ornamentalno-napisowego, Polska, 1 poł. XVII w. | ||
| − | + | Plik:Główka anielska 14.jpg | Główka aniołka (główka anielska) jako element kartusza herbowego w superekslibrisie, Polska, 1 poł. XVII w. | |
| − | + | Plik:Główka anielska 1b.jpg | Główki aniołów (główki anielskie) otaczające owalny medalion na oprawie polskiej z pocz. XVII w. | |
| − | + | Plik:Aniołek, Aniołki podrzymujące infułę oraz główka aniołka jako elementy superekslibrisu biskupiego, 1 poł. XVII w..jpg | Aniołki podtrzymujące infułę oraz główka aniołka (główka anielska) jako elementy superekslibrisu biskupiego, 1 poł. XVII w. | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | Plik:Główka anielska 14.jpg | + | |
| − | Plik:Główka anielska 1b.jpg | + | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | + | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Aktualna wersja na dzień 19:44, 3 lut 2021
Spis treści
Aniołek
(ang. cherub, putto; fr. putto, amour, Cupidon)
Postać uskrzydlonego, pulchnego, dziecka, często identyfikowana jako putto lub amorek (kupidyn). W renesansowym introligatorstwie Włoch, a później całej łacińskiej Europy, uległ rozpowszechnieniu głównie w formie uskrzydlonej główki anielskiej (główki cherubina) z parą niewielkich skrzydeł po bokach, rzadziej główką bez skrzydeł. W takim ujęciu występuje w obrębie większych kompozycji, np. jako regularnie rozmieszczone miniaturowe główki a. wśród profuzji innych, drobnych motywów i wstęg na à la fanfare oprawach 2 poł. XVI – pocz. XVII w.; ponadto jako zwieńczenie kartuszy herbowych w superekslibrisach XVI – XVIII w. Niewielkie, złocone motywy a. w radosnej pozie, wyciskane z tłoków były często ukazywane w obrębie bogatej dekoracji okładzin na włoskich oprawach 2 poł. XVI-XVIII w. Od ery manieryzmu po XIX-pocz. XX w. motyw główki a. zdobył dużą popularność na złotniczych okuciach i zapięciach opraw ksiąg liturgicznych i dewocyjnych. W Polsce motyw główki a. znany jest głównie z opraw krakowskich mistrzów 1 poł. XVI w., m.in. Stanisława z Białej i Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich oraz Jerzego Moellera. Pod koniec XVI w. i w 1 ćw. XVII w. często ukazywano ją na →orientalizujących oprawach polskich (głównie krakowskich i poznańskich), jako centralny motyw narożnych medalionów maureskowo-wstęgowych.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Amorek
Anioł
à la fanfare oprawy
Putto
Maureskowo-wstęgowy ornament
Grafika
Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji włoskiej oprawy renesansowej, 1 poł. XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w.
Główki aniołków (główki anielskie) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) w dekoracji oprawy renesansowej, XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) jako element dekoracji radełkowej na oprawie renesansowej, XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) jako element kompozycji narożnego medalionu maureskowo-wstęgowego, Polska, 3-4 ćw. XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) jako element kompozycji narożnego medalionu maureskowo-wstęgowego, Polska, 3-4 ćw. XVI w.
Główka aniołka (główka anielska) jako element kompozycji narożnego medalionu maureskowo-wstęgowego, Polska, 3-4 ćw. XVI w.
Aniołek jako element otoku ornamentalno-napisowego, Polska, 1 poł. XVII w.
Główka aniołka (główka anielska) jako element kartusza herbowego w superekslibrisie, Polska, 1 poł. XVII w.
Główki aniołów (główki anielskie) otaczające owalny medalion na oprawie polskiej z pocz. XVII w.
Aniołki podtrzymujące infułę oraz główka aniołka (główka anielska) jako elementy superekslibrisu biskupiego, 1 poł. XVII w.
Przypisy
- Hobson 1970, tabl. 8, 13, 29 i in.
- Krynicka 1980, il. 19l, 21j-k, 30-31.
- Bologna 1998, s. 107, 146.
- Storm van Leeuwen 2011, nr kat./tabl. 39-41.
- Wagner 2016 II, s. 63, il. 9-11.
Autor: A.W.
