Grawerowana dekoracja: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Grawerowana dekoracja: uzupełn. term. ang.) |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | ==Grawerowana dekoracja== | ||
| + | (rytowana dekoracja); (ang. engraved decoration; fr. décor gravé) | ||
| − | + | Stosunkowo prosta technika dekoracji złotniczej, polegająca na grawerowaniu (rytowaniu) kompozycji na powierzchni metalu (złota, srebra itp.) za pomocą stalowych rylców (sztychli grawerskich) W dawnych epokach tym sposobem pokrywano dekoracją całe blachy okładzin książkowych, lub ich mniejsze detale (np. okucia), wyjątkowo również metalowe grzbiety. G. d. mogła być jedyną, jaką posłużono się do ozdoby oprawy, częściej jednak wzbogacano ją ażurową d., kameryzowaniem oraz elementami odlewanymi. W ten sposób zdobiono już wczesnośredniowieczne (np. Liber Aureus z Prüm, pocz. XII w.) i gotyckie (np. dolna okładzina Ewangeliarza z Niederalteich; 1496) oprawy ksiąg liturgicznych. G. d. często pokrywano mosiężne okucia i zapięcia opraw skórzanych (większość wyrobów tego rodzaju ma jednak dekorację wybitą ze sztanc). Praktyka tworzenia grawerowanej, prostej, linearnej dekoracji przetrwała na seryjnie wytwarzanych, mosiężnych zapięciach XVI-XVII w., jak również na okuciach i zapięciach złotniczych (inskrypcje, ornamenty, wizerunki i sceny figuralne itp.). Przykładem dominacji g. d. na złotniczych oprawach z XVI w. jest Srebrna Biblioteka ks. Albrechta Pruskiego. Przez całą epokę nowożytną chętnie dopełniano nią dekoracje opraw złotniczych, sporządzoną w innych technikach. W XIX-XXI w. stosowana najczęściej na okuciach luksusowych opraw (monogramy, herby, inskrypcje, ornamenty). | |
| − | + | ||
| − | + | ||
| − | Stosunkowo prosta technika dekoracji złotniczej, polegająca na grawerowaniu (rytowaniu) kompozycji na powierzchni metalu (złota, srebra itp.) za pomocą stalowych rylców (sztychli grawerskich) W dawnych epokach tym sposobem pokrywano dekoracją całe blachy okładzin książkowych, lub ich mniejsze detale (np. okucia), wyjątkowo również metalowe grzbiety. G. d. mogła być jedyną, jaką posłużono się do ozdoby oprawy, częściej jednak wzbogacano ją ażurową d., kameryzowaniem oraz elementami odlewanymi. W ten sposób zdobiono już wczesnośredniowieczne (np. Liber Aureus z Prüm, pocz. XII w.) i gotyckie (np. dolna okładzina Ewangeliarza z Niederalteich; 1496) oprawy ksiąg liturgicznych. G. d. często pokrywano mosiężne okucia i zapięcia opraw skórzanych (większość wyrobów tego rodzaju ma jednak dekorację wybitą ze sztanc). Praktyka tworzenia grawerowanej, prostej, linearnej dekoracji przetrwała na seryjnie wytwarzanych, mosiężnych zapięciach XVI-XVII w., jak również na okuciach i zapięciach złotniczych (inskrypcje, ornamenty, wizerunki i sceny figuralne itp.). Przykładem dominacji g. d. na złotniczych oprawach z XVI w. jest Srebrna Biblioteka ks. Albrechta Pruskiego. Przez całą epokę nowożytną chętnie dopełniano nią dekoracje opraw złotniczych, sporządzoną w innych technikach. W XIX-XXI w. stosowana najczęściej na okuciach luksusowych opraw (monogramy, herby, inskrypcje, ornamenty). | + | |
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| Linia 14: | Linia 13: | ||
==Grafika== | ==Grafika== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| + | Plik:Grawerowana dekoracja, tzw. Złota księga z Prum, XII w., repr. wg Nolden 2013, il. na s. 4.jpg | Grawerowana dekoracja na okładzinie tzw. Złotej Księgi z Prüm, XII w., repr. wg: Nolden 2013 | ||
Plik:Grawerowanie 1.jpg | Grawerowana litera "m[aria?]" na blaszce mocującej pasek zapięcia oprawy gotyckiej, XIV-XV w., Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, fot. A. Wagner | Plik:Grawerowanie 1.jpg | Grawerowana litera "m[aria?]" na blaszce mocującej pasek zapięcia oprawy gotyckiej, XIV-XV w., Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, fot. A. Wagner | ||
Plik:Img363.tif.jpg | Grawerowana dekoracja późnogotyckiego zapięcia mosiężnego, pocz. XVI w., repr. wg: G. Adler, Gravuren von Heiligen..., „Einband Forschung“, H. 28, 2011, il. 3 | Plik:Img363.tif.jpg | Grawerowana dekoracja późnogotyckiego zapięcia mosiężnego, pocz. XVI w., repr. wg: G. Adler, Gravuren von Heiligen..., „Einband Forschung“, H. 28, 2011, il. 3 | ||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
Plik:Grawerowanie 1b.jpg | Grawerowany w srebrze medalion, okucia narożne i zapięcia na oprawie z 1714 r., WBP - Książnica Kopernikańska w Toruniu, fot. T. Dorawa | Plik:Grawerowanie 1b.jpg | Grawerowany w srebrze medalion, okucia narożne i zapięcia na oprawie z 1714 r., WBP - Książnica Kopernikańska w Toruniu, fot. T. Dorawa | ||
Plik:Grawerowanie 4.jpg | Grawerowane okucie centralne na luksusowej oprawie z XIX w., Biblioteka Polska w Payżu, fot. A. Wagner | Plik:Grawerowanie 4.jpg | Grawerowane okucie centralne na luksusowej oprawie z XIX w., Biblioteka Polska w Payżu, fot. A. Wagner | ||
| − | Plik:Grawerowanie 6.jpg | Detal grawerowanego okucia narożnego na luksusowej oprawie z XIX w., Biblioteka Polska w | + | Plik:Grawerowanie 6.jpg | Detal grawerowanego okucia narożnego na luksusowej oprawie z XIX w., Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner |
Plik:Grawerowanie 7.jpg | Detal superekslibrisu wyciśniętego w skórze z grawerowanej plakiety, kon. XVII w., Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner | Plik:Grawerowanie 7.jpg | Detal superekslibrisu wyciśniętego w skórze z grawerowanej plakiety, kon. XVII w., Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner | ||
Aktualna wersja na dzień 19:34, 3 lut 2021
Spis treści
Grawerowana dekoracja
(rytowana dekoracja); (ang. engraved decoration; fr. décor gravé)
Stosunkowo prosta technika dekoracji złotniczej, polegająca na grawerowaniu (rytowaniu) kompozycji na powierzchni metalu (złota, srebra itp.) za pomocą stalowych rylców (sztychli grawerskich) W dawnych epokach tym sposobem pokrywano dekoracją całe blachy okładzin książkowych, lub ich mniejsze detale (np. okucia), wyjątkowo również metalowe grzbiety. G. d. mogła być jedyną, jaką posłużono się do ozdoby oprawy, częściej jednak wzbogacano ją ażurową d., kameryzowaniem oraz elementami odlewanymi. W ten sposób zdobiono już wczesnośredniowieczne (np. Liber Aureus z Prüm, pocz. XII w.) i gotyckie (np. dolna okładzina Ewangeliarza z Niederalteich; 1496) oprawy ksiąg liturgicznych. G. d. często pokrywano mosiężne okucia i zapięcia opraw skórzanych (większość wyrobów tego rodzaju ma jednak dekorację wybitą ze sztanc). Praktyka tworzenia grawerowanej, prostej, linearnej dekoracji przetrwała na seryjnie wytwarzanych, mosiężnych zapięciach XVI-XVII w., jak również na okuciach i zapięciach złotniczych (inskrypcje, ornamenty, wizerunki i sceny figuralne itp.). Przykładem dominacji g. d. na złotniczych oprawach z XVI w. jest Srebrna Biblioteka ks. Albrechta Pruskiego. Przez całą epokę nowożytną chętnie dopełniano nią dekoracje opraw złotniczych, sporządzoną w innych technikach. W XIX-XXI w. stosowana najczęściej na okuciach luksusowych opraw (monogramy, herby, inskrypcje, ornamenty).
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Ażurowa dekoracja
Kameryzowanie
Odlewana dekoracja
Srebrna Biblioteka
Grafika
Grawerowana dekoracja na okładzinie tzw. Złotej Księgi z Prüm, XII w., repr. wg: Nolden 2013
Grawerowana litera "m[aria?]" na blaszce mocującej pasek zapięcia oprawy gotyckiej, XIV-XV w., Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu, fot. A. Wagner
Grawerowana dekoracja późnogotyckiego zapięcia mosiężnego, pocz. XVI w., repr. wg: G. Adler, Gravuren von Heiligen..., „Einband Forschung“, H. 28, 2011, il. 3
Grawerowana i ązurowa dekoracja zapięcia na gdańskiej oprawie barokowej, XVII w., PAN BG, fot. A. Wagner
Grawerowany w srebrze medalion, okucia narożne i zapięcia na oprawie z 1714 r., WBP - Książnica Kopernikańska w Toruniu, fot. T. Dorawa
Grawerowane okucie centralne na luksusowej oprawie z XIX w., Biblioteka Polska w Payżu, fot. A. Wagner
Detal grawerowanego okucia narożnego na luksusowej oprawie z XIX w., Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner
Detal superekslibrisu wyciśniętego w skórze z grawerowanej plakiety, kon. XVII w., Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner
Przypisy
Autor: A.W.
