Niedźwiedź: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 2: | Linia 2: | ||
(fr. ours) | (fr. ours) | ||
| − | + | We francuskim introligatorstwie romańskim ok. poł. XII w.: nie w pełni zidentyfikowany motyw zwierzęcia (w literaturze określanego też jako drapieżnik lub baran) ujętego z boku, o masywnej sylwetce, z pochyloną głową w trakcie żerowania; ukazywany na okładzinach w zmultiplikowanych wyciskach z tłoków o górnej krawędzi zaokrąglonej wzdłuż grzbietu zwierza. W erze gotyckiej ukazany na nielicznych tłokach oraz kompozycjach na nacinanych oprawach. Na oprawach nowożytnych widnieje głównie w superekslibrisach jako godło herbowe (np. herb Rawicz, godło – tzw. badge – na oprawach angielskiego bibliofila Roberta Dudleya i wiele innych). | |
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | |||
| + | [[Indeks alfabetyczny ]] <br> | ||
| + | [[Romańskie oprawy]] <br> | ||
| + | [[Zoomorficzne motywy]] <br> | ||
| + | ==Grafika== | ||
| + | |||
| + | <gallery> | ||
| + | Plik:Niedźwiedź, romańska, XII w., Birkenmajer 1925, tabl. XXVI.jpg | Motyw niedźwiedzia na tłoku romańskim, XII w., wg: Birkenmajer 1925 | ||
| + | Plik:Niedźwiedź, Motywy niedźwiedzia w dekoracji oprawy romańskiej, Francja, XII w., BJ Kraków, fot. wg Birkenmajer 1925.jpg | Motywy niedźwiedzia (w narożach) w dekoracji oprawy romańskiej, Francja, XII w., BJ Kraków, fot. wg Birkenmajer 1925 | ||
| + | Plik:Niedźwiedź, Motyw niedźwiedzia na tłoku gotyckim, wg Gilson 1922.jpg | Motyw niedźwiedzia na tłoku gotyckim, wg: Wheale, Taylor 1922 | ||
| + | Plik:Małpa 1bac.jpg | Motyw niedźwiedzia walczącego z lwem (u góry) w dekoracji oprawy nacinanej, Niemcy, XV w. | ||
| + | Plik:Niedźwiedź 2.jpg | Motyw niedźwiedzia w herbie Rawicz, superekslibris nieokreślonego szlachcica, Polska, 2 ćw. XVI w., BWSD, Włocławek, fot. P. Kurek | ||
| + | Plik:Niedźwiedź 1.jpg | Motywy niedźwiedzi w herbie niemieckim, superekslibris Cristiny Geilekirche, 1568, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner | ||
| + | Plik:Niedźwiedź, Niedźwiedź w superekslibrisie Roberta Dudleya, bibliofila angielskiego, XVI w., fot. wg. sokol.co.uk ....jpg | Niedźwiedź w superekslibrisie Roberta Dudleya, bibliofila angielskiego, XVI w., fot. wg: www.sokol.co.uk | ||
| + | Plik:Niedźwiedź, Niedźwiedź niosący pannę w herbie Rawicz bpa Pawła Wołuckiego, ok. 1600 r., BTNP Płock, fot. A. Wagner.jpg | Motyw niedźwiedzia w herbie Rawicz bpa Pawła Wołuckiego, ok. 1600 r., BTNP Płock, fot. A. Wagner | ||
| + | |||
| + | </gallery> | ||
| + | |||
| + | ==Przypisy== | ||
| + | |||
| + | # Wheale, Taylor 1922, tabl. XXVIII/il. 7; | ||
| + | # Birkenmajer 1925, tabl. XVIII, XXIII, XXV i in.; | ||
| + | # Schmidt-Künsemüller 1985, s. 195; | ||
| + | # Sipayłło 1988, tabl. 67; | ||
| + | # Nixon, Foot 1992, tabl. 26-28, 30; | ||
| + | # Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 3, 41. | ||
---- | ---- | ||
Autor: '''A.W.''' | Autor: '''A.W.''' | ||
Wersja z 23:42, 24 sty 2021
Spis treści
Niedźwiedź
(fr. ours)
We francuskim introligatorstwie romańskim ok. poł. XII w.: nie w pełni zidentyfikowany motyw zwierzęcia (w literaturze określanego też jako drapieżnik lub baran) ujętego z boku, o masywnej sylwetce, z pochyloną głową w trakcie żerowania; ukazywany na okładzinach w zmultiplikowanych wyciskach z tłoków o górnej krawędzi zaokrąglonej wzdłuż grzbietu zwierza. W erze gotyckiej ukazany na nielicznych tłokach oraz kompozycjach na nacinanych oprawach. Na oprawach nowożytnych widnieje głównie w superekslibrisach jako godło herbowe (np. herb Rawicz, godło – tzw. badge – na oprawach angielskiego bibliofila Roberta Dudleya i wiele innych).
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Romańskie oprawy
Zoomorficzne motywy
Grafika
Motyw niedźwiedzia na tłoku romańskim, XII w., wg: Birkenmajer 1925
Motywy niedźwiedzia (w narożach) w dekoracji oprawy romańskiej, Francja, XII w., BJ Kraków, fot. wg Birkenmajer 1925
Motyw niedźwiedzia na tłoku gotyckim, wg: Wheale, Taylor 1922
Motyw niedźwiedzia walczącego z lwem (u góry) w dekoracji oprawy nacinanej, Niemcy, XV w.
Motyw niedźwiedzia w herbie Rawicz, superekslibris nieokreślonego szlachcica, Polska, 2 ćw. XVI w., BWSD, Włocławek, fot. P. Kurek
Motywy niedźwiedzi w herbie niemieckim, superekslibris Cristiny Geilekirche, 1568, Biblioteka Polska w Paryżu, fot. A. Wagner
Niedźwiedź w superekslibrisie Roberta Dudleya, bibliofila angielskiego, XVI w., fot. wg: www.sokol.co.uk
Motyw niedźwiedzia w herbie Rawicz bpa Pawła Wołuckiego, ok. 1600 r., BTNP Płock, fot. A. Wagner
Przypisy
- Wheale, Taylor 1922, tabl. XXVIII/il. 7;
- Birkenmajer 1925, tabl. XVIII, XXIII, XXV i in.;
- Schmidt-Künsemüller 1985, s. 195;
- Sipayłło 1988, tabl. 67;
- Nixon, Foot 1992, tabl. 26-28, 30;
- Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 3, 41.
Autor: A.W.
