Król: Różnice pomiędzy wersjami

Wersja z 20:57, 17 sty 2021

Król

(fr. roi)

Termin odnoszący się do grupy czworobocznych tłoków romańskich głównie z 2 poł. XII w., ukazujących:

a) niewiadomą postać władcy (być może jednego z 24 apokaliptycznych starców) przyklękującego na jedną nogę, z koroną na głowie i płaszczem na plecach, trzymającego w jednej ręce krzyż, lub palmę, a w drugiej naczynię (kielich?);

b) ukoronowanego władcę na koniu, z berłem, lancą lub gałązką palmową w ręce;

c) ukoronowanego władcę siedzącego na tronie w obramieniu architektonicznym.

Pokrewne obu grupom ikonograficznym są nieliczne wyobrażenia k. (prawdopodobnie tożsamego z →Dawidem) siedzącego wewnątrz stylizowanego Drzewa Jessego. Wizerunek niedookreślonego k. (identyfikowanego też jako Karol Wielki lub Bóg Ojciec) widnieje na jednej z francuskich plakiet gotyckich z pocz. XVI w. W XVI w. popularne były plakiety (prostokątne lub medalionowe, w tym kameowe) z portretem władcy danego kraju (m.in. Zygmunt August). Na oprawach śląskich i polskich w XVI w. rozpowszechnione są radełka z portretami władców, w tym królów (m.in. z dynastii jagiellońskiej). Odtąd portret lub imaginacyjny wizerunek k. stanowi stały, choć nieczęsty, element w dekoracji opraw nowożytnych aż po XIX w.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Dawid
Portret
Radełka jagiellońskie
Romańskie oprawy

Grafika

• 

  Przykłady motywu króla (klęczącego) na tłokach romańskich, XII w., repr. wg: Schmidt-Künsemüller 1985, s. 213

• 

  Przykład motywu króla (jadącego na koniu) na tłoku romańskim, XII w., repr. wg: Komornicki 1925, tabl. XXVI

• 

  Przykłady motywu króla (siedzącego na tronie na tłokach romańskich, XII w., repr. wg: Schmidt-Künsemüller 1985, s. 214

• 

  Przykład tłoka romańskiego z wizerunkiem króla (Dawida?), XII w., repr. wg: chmidt-Künsemüller 1985, s. 213

Przypisy

1. Komornicki 1925, tabl. XXVI/il. 18;
2. Schmidt-Künsemüller 1985, s. 213-214.

Autor: A.W.