Acheiropita: Różnice pomiędzy wersjami

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Utworzono nową stronę "==Acheiropita== Zbiorcze określenie wizerunków twarzy →Chrystusa ujętych en face i uważanych za nadprzyrodzone. Wśród rozlicznych odmian a. w sztukach plastyczny...")
 
m (Acheiropita: uzupełn. term. ang.)
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
==Acheiropita==
+
==Acheiropita==  
Zbiorcze określenie wizerunków twarzy →Chrystusa ujętych en face i uważanych za nadprzyrodzone. Wśród rozlicznych odmian a. w sztukach plastycznych, charakterystyczne dla zdobnictwa introligatorskiego od średniowiecza są: 1) mandylion – przedstawienie twarzy Chrystusa o długiej (często rozdwojonej) brodzie i z długimi, opadającymi po bokach włosami, widniejące na tle stylizowanego →krzyża, →aureoli lub chusty; rozpowszechniony na tłokach gotyckich o czworobocznym i okrągłym kształcie; 2) veraikon (chusta św. Weroniki) – podobne przedstawienie, ale Chrystusa cierpiącego (z koroną cierniową na głowie) i widniejące na chuście trzymanej przez św. Weronikę. W introligatorstwie gotyckim prezentowany w uproszczonej wersji (bez zaakcentowanej korony cierniowej), na tłokach o romboidalnym, okrągłym lub kwadratowym kształcie. W literaturze tegumentologicznej oba wyobrażenia bywają nieprecyzyjnie określane jako „głowa Chrystusa”.
+
(ang. acheiropoieta; fr. achéropite)
== ==
+
 
A. W.  
+
Zbiorcze określenie wizerunków twarzy Chrystusa ujętych en face i uważanych za nadprzyrodzone. Wśród rozlicznych odmian a. w sztukach plastycznych, charakterystyczne dla zdobnictwa introligatorskiego od średniowiecza są:
== ==
+
* mandylion (ang. mandylion) – przedstawienie twarzy Chrystusa o długiej (często rozdwojonej) brodzie i z długimi, opadającymi po bokach włosami, widniejące na tle stylizowanego krzyża, aureoli lub chusty; rozpowszechniony na tłokach gotyckich o czworobocznym i okrągłym kształcie;  
Bibl.: Schwenke, Schunke 1979, tabl. 83-84; Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 8, 84.
+
* veraikon (chusta św. Weroniki) (ang. Veil of Veronica, Vernicle) – podobne przedstawienie, ale Chrystusa cierpiącego (z koroną cierniową na głowie) i widniejące na chuście trzymanej przez św. Weronikę.
 +
 
 +
W introligatorstwie gotyckim prezentowany w uproszczonej wersji (bez zaakcentowanej korony cierniowej), na tłokach o romboidalnym, okrągłym lub kwadratowym kształcie. W literaturze tegumentologicznej oba wyobrażenia bywają nieprecyzyjnie określane jako „głowa Chrystusa”.
 +
 
 +
==Zobacz też==
 +
 
 +
[[Indeks alfabetyczny ]] <br>
 +
[[Jezus Chrystus]] <br>
 +
[[Krzyż]] <br>
 +
 
 +
==Grafika==
 +
 
 +
<gallery>
 +
 
 +
Plik:Acheiropita - mandylion.jpg | Acheiropita - mandylion, przerys tłoka na oprawie gotyckiej, wg: Schwenke, Schunke 1979, tabl. 84
 +
Plik:Acheiropita - veraikon2.jpg | Acheiropita - veraikon, przerys tłoka na oprawie gotyckiej, wg: Krynicka 1967, tabl. VII/il.5
 +
 +
Plik:Acheiropita - veraikon.jpg | Acheiropita - veraikon, przerys tłoka na oprawie gotyckiej, wg: Schwenke, Schunke 1979, tabl. 84
 +
 
 +
</gallery>
 +
 
 +
==Przypisy==
 +
# Krynicka 1967, tabl. VII/il. 5
 +
# Schwenke, Schunke 1979, tabl. 83-84
 +
# Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 8, 84.
 +
 
 +
----
 +
Autor: '''A.W.'''

Aktualna wersja na dzień 18:33, 7 sty 2021

Acheiropita

(ang. acheiropoieta; fr. achéropite)

Zbiorcze określenie wizerunków twarzy Chrystusa ujętych en face i uważanych za nadprzyrodzone. Wśród rozlicznych odmian a. w sztukach plastycznych, charakterystyczne dla zdobnictwa introligatorskiego od średniowiecza są:

  • mandylion (ang. mandylion) – przedstawienie twarzy Chrystusa o długiej (często rozdwojonej) brodzie i z długimi, opadającymi po bokach włosami, widniejące na tle stylizowanego krzyża, aureoli lub chusty; rozpowszechniony na tłokach gotyckich o czworobocznym i okrągłym kształcie;
  • veraikon (chusta św. Weroniki) (ang. Veil of Veronica, Vernicle) – podobne przedstawienie, ale Chrystusa cierpiącego (z koroną cierniową na głowie) i widniejące na chuście trzymanej przez św. Weronikę.

W introligatorstwie gotyckim prezentowany w uproszczonej wersji (bez zaakcentowanej korony cierniowej), na tłokach o romboidalnym, okrągłym lub kwadratowym kształcie. W literaturze tegumentologicznej oba wyobrażenia bywają nieprecyzyjnie określane jako „głowa Chrystusa”.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Jezus Chrystus
Krzyż

Grafika

Przypisy

  1. Krynicka 1967, tabl. VII/il. 5
  2. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 83-84
  3. Karpp-Jacottet, von Rabenau 2000, s. 8, 84.

Autor: A.W.