Holendrowanie

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Holendrowanie

(broszurowanie) (niem. holländern, fr. brochage)

Sposób lekkiego, bezzwięzowego zszywania broszurowego o charakterze tymczasowym. Stosowane w wydawnictwach przeznaczonych do krótkotrwałego użytkowania. Używane także jako oprawa tymczasowa cennych książek, które z założenia mają uzyskać oprawę indywidualną.

Holendrowanie ręczne

Składki przeszywane są jednokrotnie, nić przechodzi do kolejnej składki bez plątnika i nie jest związywana na końcu.

Holendrowanie maszynowe

Pierwsze maszyny do holendrowania skonstruowano w 1957. Holendrowanie odbywa się przed fazą zbierania, tj. zszywane są wszystkie egzemplarze pierwszej składki, następnie drugiej i kolejnych. Nitka nie łączy składek ze sobą, lecz po ich przeszyciu zostaje odcięta, z pozostawieniem końcówek długich na ok. 15 mm. W kolejnej fazie następuje skompletowanie przeszytych składek w książkowe bloki, które następnie są montowane z broszurową okładką w drodze sklejenia, w trakcie którego sklejane są równocześnie końcówki nici.

Holendrowanie drobnych jedno składkowych akcydensów, np. kalendarzyków, przeprowadzano na maszynach ściegiem krawieckim pikowanym.

Zaawansowana technika holendrowania jest przeprowadzana przy użyciu termonici (niem. Fadensiegeln). W 1965 r. lipska fabryka maszyn introligatorskich Gebr. Brehmer skonstruowała maszyny falcujące zaopatrzone w głowicę zszywającą. Zastosowano w nich nici syntetyczne (termonici), którymi przeszywane są wzdłużnie całe składki; końcówki nici są rozgrzewane i trwale wtapiane w papier, co zapobiega ryzyku wysunięcia się nici i rozluźnienia składek. Następnie składki są łączone klejowo, ew. z użyciem merli (gazy) introligatorskiej.

Zszywanie termonićmi jest znacznie szybsze i tańsze niż szycie książek na niciarkach, jest jednak obarczone niebezpieczeństwem poluźnienia sklejonego grzbietu (niepołączonego nićmi) podczas użytkowania tomu.

Zobacz też

indeks alfabetyczny
Broszurowanie
Szycie ściegiem podłużnym

Grafika

Przypisy

  1. F. Wiese, Der Bucheinband, Stuttgart 1964, s. 98.
  2. Współczesne polskie introligatorstwo i papiernictwo. Mały słownik encyklopedyczny, Wrocław 1986, s. 81-82 (Łączenie składek termonićmi)
  3. G. Moessner, Buchbinder ABC, Bergisch Gladbach 1981, s. 38 (Fadensiegeln).
  4. Fadensiegelung, w: Wikipedia, https://de.wikipedia.org/wiki/Fadensiegelung

Autor: E.P.