Arma Christi

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Arma Christi

(łac. broń Chrystusa) (ang. Arma Christi, Instruments of the Passion)

Narzędzia męki Jezusa Chrystusa (krzyż, gwoździe, młotek, korona cierniowa, włócznia, titulus, kolumna, bicze, drabina, gąbka i inne) prezentowane samodzielnie jako symbole pasyjne lub jako elementy towarzyszące wizerunkom Chrystusa Boleściwego oraz Dzieciątka Jezus. Na oprawach gotyckich XV-pocz. XVI w. ukazywane za pomocą niewielkich, najczęściej okrągłych, tłoków. W 2 poł. XVI-pocz. XVII w. kompozycje złożone z a. C. lub, w których są dopełnieniem głównego motywu, uległy szerokiemu rozpowszechnieniu. Wśród nich dominują plakiety (najczęściej owalne, rzadziej prostokątne) z chrystogramem, wzbogaconym różnymi zestawami przedmiotów kaźni (najpopularniejszy: drobny motyw Ukrzyżowanego u góry, trzy gwoździe u dołu). W późniejszych stuleciach popularność tego motywu zmalała, ograniczając się głównie do opraw ksiąg liturgicznych i dewocyjnych, ozdobionych medalionem z chrystogramem.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Chrystogram

Grafika

Przypisy

  1. Laucevičius 1976, il. 242-266.
  2. Schwenke, Schunke 1979, tabl. 81-82.

Autor: A.W.