Ażurowa dekoracja
Spis treści
Ażurowa dekoracja
(fr. décor ajouré)
Dekoracja oparta na jednej z najprostszych złotniczych technik zdobniczych, polegających na wycinaniu z blachy (srebrnej, miedzianej itp.) niektórych elementów rytowanej kompozycji (najczęściej tła lub detali ornamentalnych). W takiej postaci blachę montowano na tle z tkaniny (aksamitnej, jedwabnej itp.), której faktura i barwa kontrastowały z metalem.
Wykorzystywano ją na oprawach złotniczych od wczesnego średniowiecza; niekiedy stosowana także w okresie nowożytnym (np. złotnicze ramki oprawy kodeksu bpa M. Drzewickiego, przed 1531, Muzeum Narodowe w Poznaniu). Plastyczną i ażurową formę chętnie nadawano gotyckim okuciom ksiąg luksusowych; częściowo ażurowe bywają też późnogotyckie, mosiężne okucia.
W XVII-XVII w. formułę dekoracji ażurowej zdominowały dekoracje o odlewanych i cyzelowanych strukturach reliefowych, składających się z elementów ornamentalnych i figuralnych, które osadzano na tle tkaniny, skóry, masy perłowej lub blachy o innej barwie. Szczególnie finezyjna i technicznie skomplikowana okazała się filigranowa dekoracja, której ażur tworzyły liczne srebrne druciki, poskręcane w formy floralne i inne. W XIX w. ażurowe dekoracje chętnie stosowano do pokaźnych, metalowych zapięć np. sztambuchów
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Filigranowa dekoracja
Grafika
Przypisy
- Steenbock 1965, nr kat. 34, 39, 98 i in.
- von Arnim 1992, nr kat./tabl. 5, 95, 103 i in.
- Coron, Lafèvre 1995, nr kat./il. 65, 71, 79 i in.
- Laffitte, Le Bars 1999, nr kat./il. 73.
- Jäger 2002, nr kat./il. 65.
- Adler 2010.
- Voit 2020, nr kat./il. 43.
Autor: A.W.
