Rozeta wirująca
Spis treści
Rozeta wirująca
Odmiana motywu rozety, odznaczająca się zagiętymi we wspólnym kierunku płatkami, skupionymi wokół centralnego punktu i najczęściej otoczonymi pierścieniem. Ułożenie płatków tworzy wrażenie wirowania całej rozety, zwłaszcza w przypadku jej wariantów z licznymi, wąskimi i długimi płatkami ze zgrubieniami na końcach. W tegumentologii niemieckiej traktowana jako specyficzny motyw naśladujący ludowe „ogniste koło” (Feuerrad), czyli pokaźną obręcz, lub koło wypełnione słomą, którą podpala się i stacza z góry m.in. podczas Bożego Narodzenia, Wielkiej Nocy i innych świąt w niektórych regionach Europy (w tym niegdyś na Dolnym Śląsku). Motyw ten był popularny w gotyckim introligatorstwie niemieckim, skąd najpewniej przeniknął do Krakowa; tam między schyłkiem XV w. a pierwszymi dekadami XVI w. tłoki z różnymi wersjami r. w. były stosowane przez takich mistrzów jak Joannes de Lituania i anonim pracujący dla Mikołaja Czepiela. Tłokiem z typową r. w. posługiwał się też królewiecki, późnogotycki Mistrz Marii. Pod koniec XV w. okazałe r. w. ze zwielokrotnionych wycisków paru tłoków (prezentowane głównie w zwierciadłach okładzin) stosował w Krakowie Walenty z Pilzna i Introligator Młota i Krzyża.
Zobacz też
Grafika
Przypisy
Autor: A.W.
