Krawędzie
Krawędzie
Krawędzie bloku książki (brzegi bloku książki, obcięcia kart) (ang. bookblock edges, niem. Schnitt, Buchschnitt, wł. unghiatura) trzy boki bloku poza grzbietową, czyli krawędź górna (ang. head-edges), dolna (ang. tail-edges) i przednia (ang. fore-edges). Krawędź przednią nazywa się także krawędzią żłobkową lub żłobkiem, nazwa ta może być stosowana wyłącznie do bloków wyokrąglonych, których krawędź przednia układa się w kształt „żłobka”. W rękopisach spotyka się stosunkowo często krawędzie nieprzycięte, mają one wówczas krawędzie nierówne (ang. bolts?), są to czerpy, czyli krawędzie papieru ręcznie czerpanego. W starych drukach, książkach bibliofilskich oraz broszurach spotyka się sporadycznie krawędzie nierozcięte (ang. uncut edges), są to krańce sfalcowanych arkuszy drukarskich. Najczęściej jednak krawędzie są przycięte (ang. cut edges patrz: obcięcia krawędzi bloku książki). Można zaobserwować na nich ślady cięcia, należą do nich ślady noża (ang. knife marks) lub ukośne ślady gilotyny (ang. plough marks). Aby ślady cięcia były niewidoczne, krawędzie poddawano szlifowaniu (ang. polished edges). Niekiedy krawędzie bloków cięte były wraz z okładzinami (ang. cut flush edges), takie oprawy noszą nazwę „kartony równo cięte”. Pojawiły się one w Europie pod koniec XVI w., ale szczególnie popularne były w wieku XVIII-XX.
Zobacz też
indeks alfabetyczny
Obcinanie krawędzi
Zdobienia krawędzi
Przypisy
- Encyklopedia wiedzy o książce [red. Birkenmajer A., Kocowski B., Trzynadlowski J.], Wrocław, Warszawa, Kraków, 1971.
- Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002.
- Maywald C., der Buchschmitt: ein beitragzu seiner Terminologie, Systematik und Geschichte [w:] Librarium: Zeitschrifft der Schweizerischen Bibliophillen - Gesellschaf [...], Band 50 (2007), Heft 1.
Autor: M.P-G.
