Szyldzik

Szyldzik

(niem. Titelschild)

Barwne pole na grzbiecie książki stanowiące tło dla wytłoczonego tytułu lub innych napisów. Na książce może być więcej niż jeden szyldzik.

Szyldziki wykonywane są z cienkiej skórki, często skóry szpaltowej. Szyldziki sporządzano także z papieru glansowanego. W oprawach płóciennych lub całopapierowych szyldziki bywają sporządzane z apreturowanego płótna - kalika. Niekiedy szyldziki nie są naklejane, ale malowane, stanowią wówczas wyłącznie barwny element dekoracyjny.

W starszych książkach znajdują się szyldziki ze zwykłego papieru, z ręcznie wpisanym tytułem, być może wykonane przez właściciela lub bibliotekarza, a nie introligatora.

Źródła sporządzania szyldzików można doszukiwać się w konieczności gruntowania pola pod złocenie. Na surowej skórze mógł pozostać zaciek po białku, dlatego naklejano szyldzik z barwnej skóry, na której zaciek nie był widoczny. Papier glansowany był pokryty fabrycznie lakierem lub żelatyną i nie wymagał gruntowania. Niejednokrotnie też introligatorzy zasłaniali szyldzikiem nieudane złocenie na grzbiecie.

W książkach posiadających na grzbiecie garby zwięzów szyldzik wypełnia kompartyment pomiędzy zwięzami, zwykle pomiędzy pierwszym a drugim zwięzem od góry. Jeśli są dwa szyldziki, to drugi znajduje się na przedostatnim kompartymencie. W oprawach bez garbów wielkość i umiejscowienie szyldzika (szyldzików) zależy od inwencji introligatora, choć zwyczajowo jest lokowany na wysokości odpowiadającej omawianym kompartymentom.

Zobacz też

Indeks alfabetyczny
Szpaltowanie

Grafika

• Szyldziki.JPG

  Grzbiet XVIII-wiecznej oprawy z dwoma szyldzikami barwnymi na płaskim grzbiecie. Wł. BUW. Fot. B. Mazurek

• 

  Oprawy z końca XIX w. z barwnymi szyldzikami ulokowanymi pomiędzy garbami. Oprawy Cezarego Wilanowskiego.

Przypisy

1. Przypis 1

---

Autor: E.P.