Szycie nowożytne
Szycie nowożytne
Określenie odnoszące się nie do charakterystyki systemu szycia, a wyróżnione w literaturze w odniesieniu do charakterystyki zmian w systemach szycia, jakie dokonały się po okresie średniowiecza.
Charakterystyka
Wraz z wynalezieniem i popularyzacją książki drukowanej, pojawiła się potrzeba szybszego oprawiania książek. Służyły temu omawiane w dalszej części niniejszego opracowania szycia systemami omijającym i przemiennym, jak również szycie na zwięzy wpuszczane (zarówno skórzane jak i sznurkowe), łączone zawsze z szyciem prostym, również omówionym w dalszej części tego rozdziału . Blok książki był nacinany piłą w taki sposób, aby w powstałym nacięciu zmieściły się zwięzy . Co ciekawe, nacinanie grzbietu stosowane było już wcześniej, przy szyciu bezzwięzowym . Burdett pierwsze zastosowanie szycia na zwięzy wpuszczone przypisuje Nicholasowi Derome , jednak Yves Devaoux twierdzi, że praktyka ta została zapoczątkowana w warsztacie Aldusa Manutiusa . Cytując Pollarda, Middleton podaje, że sznurkowe zwięzy wpuszczane, były stosowane we Francji, w latach 1580 – 1680. W Anglii natomiast, szczególnie do cienkich książek w taniej oprawie z owczej skóry, do 1710 roku. Następnie, na około pół wieku, technika ta została zapomniana, a osobą, która ją wskrzesiła był introligator o nazwisku Johnson około roku 1760. W XVIII wieku zwięzy wpuszczane były bardzo popularne ze względu na to, że obniżały koszty dalszego oprawiania kodeksów oraz ułatwiały ich swobodne otwieranie. Bardzo często były stosowane przy szyciu na dwa zwięzy – przy książkach zszytych na cztery czy pięć zwięzów dużo częściej można się spotkać ze zwięzami wypukłymi. Do szycia na zwięzy wpuszczane najczęściej stosowano cieńsze niż zwykle zwięzy . Burdett podaje, nie precyzując co prawda, czy jest to technika historyczna, czy też jedynie współcześnie stosowane rozwiązanie, że nacięcie bloku może przybierać różne kształty: trójkąta, prostokąta, kwadratu lub trapezu równobocznego, o dłuższym boku znajdującym się dalej od grzbietu skłądki.
Zobacz też
- szycie koptyjskie
- szycie etiopskie
- szycie islamskie
- szycie bizantyńskie
- szycie karolińskie
- szycie romańskie
- szycie gotyckie
Grafika
il. 1. Skórzany podwójny zwięz, prosty utworzony z jednego paska skóry. (rys. Szirmai J.A., 2017, s. 184)
il. 2. Skórzany podwójny zwięz, prosty utworzony z dwóch skórzanych pasków. (rys. Szirmai J.A., 2017, s. 184)
il. 3. Skórzane pojedyncze skręcone zwięzy. (rys. Szirmai J.A., 2017, s. 184)
Przypisy
- Middleton B.C., A History of English Craft Bookbinding Technique, Londyn, 1978.
- Szirmai J.A., The archeology of medieval bookbinding, New York, 2017.
Autor: MPG, BW
