Dublura

Z Leksykon oprawoznawczy
Wersja z dnia 11:22, 16 maj 2017 autorstwa Meg (dyskusja) (Utworzono nową stronę "Dublura - szczególny rodzaj wyklejki, czyli wyklejenia wewnętrznej strony okładziny (zob. wyklejka), a w przypadku dublury także strony recto karty przybyszowej (och...")

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj

Dublura - szczególny rodzaj wyklejki, czyli wyklejenia wewnętrznej strony okładziny (zob. wyklejka), a w przypadku dublury także strony recto karty przybyszowej (ochronnej, antefolium i postfolium). Jest to wyklejka bardzo ozdobna. Klasyczna dublura „dubluje” zewnętrzną stronę okładziny, czyli najczęściej jest wykonana z cienkiej i delikatnej skórki i ozdobiona złoconym tłoczeniem powtarzającym motywy zdobnicze z zewnętrznej strony okładki. Ten rodzaj dublury wywodzi się z oprawy islamskiej, a zwłaszcza perskiej, stosowano ją tam już w XIV w., ale najbardziej popularna była w XV – XVIII w. Stosowali ją introligatorzy europejscy już w XV w. (Włochy). Znane są oprawy angielskie z XVI w. , w których stosowano dublurę, przy czym najczęściej używano tam białego pergaminu ozdabianego tłoczeniem złotem. Spopularyzowali ją natomiast introligatorzy francuscy za czasów panowania Ludwika XIV (1643 – 1715) - Le Gascon zastosował ją po raz pierwszy w 1642 r.). Stosowano ją tam w oprawach bibliofilskich aż do połowy XVIII w. W żadnym kraju dublura nie osiągnęła takiego artyzmu jak we Francji. Część wewnętrzną okładki wyklejano skórą najwyższej jakości, zdobiono tłoczeniem złotem, ale także techniką mozaiki. W XVIII i XIX w. dublura została zmodernizowana. Lustro (zob. lustro) i sąsiadującą z okładką kartę przybyszową oklejano jedwabiem lub ozdobnym papierem, przy czym lustro otaczano (w tym przegub wewnętrzny) skórzaną bordiurą zdobioną tłoczeniem złotem. W okresie późniejszym dublura została jeszcze bardziej uproszczona. Obecnie nazwę tę stosuje się do ozdobnej wyklejki wyklejającej wewnętrzną stronę okładziny i sąsiadującą z nią kartę przybyszową.