Francuska oprawa
(niem. Franzband)
Oprawa francuska wzorowana jest na technice oprawy stosowanej od średniowiecza, ukształtowała się i zyskała swą nazwę w XIX wieku. Najistotniejszą jej cechą jest typ konstrukcji, czyli połączenia bloku książki z okładką. Książka musi być zszyta na sznurkowe zwięzy, których końcówki, tzw. "wąsy" są przeciągnięte przez otwory wywiercone w okładzinach. O ile jednak w średniowieczu okładziny sporządzano z drewna, a sznurki, po przeciągnięciu zamocowywano kolkami, to w wieku XIX okładki sporządzano z tektury, a końcówki zwięzów, po przeciągnięciu przez otwory, przyklejano. Oprawę francuską cechuje też wysoki oporek, czyli rozszerzony profil grzbietu książki, uzyskany przez odpowiednie obicie go młotkiem. Okładziny zamocowane są przy samym bloku, bez dystansu, charakterystycznego rowka obecnego we współcześnie wykonywanych oprawach. "Wchodzą" one w zagłębienie oporka, tak że grzbiet przechodzi bez żadnego uskoku w okładkę. Za to po otwarciu okładki, przy przegubie powstaje charakterystyczny schodek. W partii grzbietowej skóra może być połączona trwale z grzbietem bloku lub też może być odseparowana kartonowym usztywnieniem, tzw. grzbietówką. Cechą charakterystyczną oprawy francuskiej jest spłaszczenie fałdu skóry nad kapitałką, tzw. "kapturek" lub "daszek". Wiele opraw francuskich posiada garby zwięzów na grzbiecie, choć współcześnie nie jest to element obowiązkowy. Oprawa francuska jest obleczona skórą, może też być półskórkiem, wówczas oprawę nazywano "Halbfrazband". Taka właśnie jest omawiana oprawa Latarni magicznej. Na grzbiecie i przygrzbietowych częściach okładzin znajduje się niebieska skóra o grubym groszku - tzw. marokin. Skóra pokrywa znaczną część okładzin, bibliofile mówią o takiej oprawie - szeroki półskórek. Oprawa ma grzbiet zwarty, skóra jest naklejona bezpośrednio na grzbiet bloku książki. Na grzbiecie znajdują się cztery garby zwięzów, są to zwięzy prawdziwe, a więc uwypuklono sznurki, stanowiące konstrukcję szycia i późniejszego mocowania okładek. Zwięzy są dość wydatne, wysokie, zapewne introligator powiększył je (paskami skóry lub tektury), zanim oblekł grzbiet skórą
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Organiczna oprawa
Przegub zwarty
Oporek
Grafika
Oporek i okładka z przegubem zwartym. Rys. K. Komsta-Sławińska
Przypisy
Autor: E.P.
