Rocaille
Rocaille
(franc.: ozdobne muszle i kamyczki) typowa dla →rokokowych opraw dekoracja składająca się z fantazyjnych, asymetrycznych i postrzępionych motywów inspirowanych małżowinami, muszlami i morskimi roślinami; na formy rocaillowe składa się też →koguci grzebień oraz zazwyczaj delikatne i ukwiecone wici roślinne. W ramach niekiedy rozbudowanych kompozycji r. mieszczą się też inne motywy dekoracyjne, jak →koncha, →kratka regencyjna i →groteska (złożone z szeregu motywów figuralnych, zoomorficznych i przedmiotowych). Pojawił się w latach 20-30 XVIII we Francji (koguci grzebień około 1750 r.), jednak największą popularność zdobył w introligatorstwie innych krajów, zwłaszcza Włoch i Niemiec. Elementami r. posługiwano się na dwa sposoby: 1) całościowa dekoracja okładzin skoncentrowana w obramieniu zwierciadła, przenikająca ku jego wnętrzu, lub obejmująca jego całą powierzchnię; 2) wyselekcjonowane (niekiedy pojedyncze i rozproszone) motywy r., lub noszące jego cechy (np. stylizowane wazy, kartusze herbowe) wkomponowane w dekorację innego stylu, np. koronkową, a la fanfare, lub klasycystyczną. Mimo jego niezwykłej żywotności (do końca XVIII w.), w końcu wyparty przez dekoracje klasycystyczne; zyskał ponownie wielką popularność w →historyzujących oraz →nakładowych oprawach XIX w.; efektowna forma r. sprawia, że jego elementy (czasami znacznie przekształcone) wykorzystuje się w dziełach XX i XXI w.
Autor: A.W.
