Oprawa książki

Z Leksykon oprawoznawczy
Skocz do: nawigacja, szukaj

Oprawa jako proces

Pod pojęciem oprawianie należy rozumieć nie tylko wykonanie okładki, lecz całego wyrobu, w którym okładka stanowi tylko jeden z elementów oprawy. Oprawianie rozpoczyna się od łączenia składek w blok, a kończy na uzyskaniu produktu finalnego, tj książki.

Oprawa jako element kodeksu

Oprawa książki (okładka) – element kodeksu pełniący rolę ochronną względem bloku, ale także niejednokrotnie ozdobną. Na oprawę bloku książki w formie kodeksu składają się elementy okładek (przedniej i tylnej) oraz grzbietu. W przypadku starych druków zwyczajowo mówi się o oprawie książki i obu okładzinach a nie okładkach.

Budowa oprawy/okładek

Na budowę okładek składają się okładziny i oklejający je materiał. Od strony wewnętrznej (bloku) jest to wyklejka, a od strony zewnętrznej obleczenie. Grzbiet oprawy tworzy najczęściej wyłącznie materiał obleczeniowy (zob. grzbiet zwarty), w oprawach z wolnym grzbietem (zob. grzbiet wolny) jest to ponadto grzbietówka (zob. grzbietówka).

Rodzaje opraw/okładek

Według konstrukcji oprawy dzielą się na:

  • o. nieorganiczne,
  • o. półorganiczne,
  • o. organiczne.

Według wyglądu oprawy dzielą się na:

  • o. w pełną skórę ( w tym oprawy sakwowe i płaszczowe),
  • o. w półskórek ( w tym oprawy mnisze/klasztorne),
  • o. pergaminowe,
  • o. półpergaminowe,
  • o. w pełną tkaninę (w tym płótno),
  • o. w półpłótno,
  • o. w cały papier (w tym oprawy tymczasowe)

Ze względu na zdobienie (zob. techniki introligatorskie zdobienia oprawy książki)wyróżnia się:

  • o. nacinaną (ledersznyt)
  • o. tłoczoną (wyciskaną)

Ze względu na miejsce powstania oprawy wyróżnia się:

  • Oprawę nakładową (wydawniczą)
  • Oprawę introligatorską
  • Oprawę złotniczą

Ponadto ze względu na rodzaj okładzin wyróżnia się:

  • Oprawy miękkie
  • Oprawy półtwarde (półsztywne)
  • Oprawy twarde (sztywne)

Bibliografia

  1. Dunin J., Wstęp do edytorstwa, Łódź 2003.
  2. Mozdżonek P., Introligatorstwo przemysłowe. Pojęcia ogólne. "Wydawca" 2002, nr 2.


Lista

  • Punkt 1
  • Punkt 2
    • Punkt 2.1
    • Punkt 2.2
  • Punkt 2

Zobacz też

Indeks alfabetyczny

Grafika

Przypisy

  1. Przypis 1
  2. Przypis 2

Autor: MPG