Grzbiet wolny
Spis treści
Grzbiet wolny
(grzbiet odpadający) (ang. hollow back; niem. Hohlrücken; fr. faux dos, dos brisé, dos creux; wł. dorso staccato)
Technika oprawy, w której grzbietowa partia okładki nie jest integralnie połączona z grzbietem bloku, często też odseparowana od niej grzbietówką i materiałami wzmacniającymi grzbiet. Początkowo stosowana w oprawach pergaminowych, naklejanie pergaminu na grzbiet zastąpiono przewlekaniem zwięzów w przegubach. Dla opraw skórzanych modyfikację tę wprowadzono w XVIII w. w miejsce dotychczas stosowanego grzbietu zwartego. Zmiana miała na celu poprawienie otwieralności książki oraz przeciwdziałanie powstawaniu zmarszczek na skórze grzbietu.
Oddzieleniu grzbietu od bloku towarzyszyło wprowadzenie elementu usztywniającego grzbiet - grzbietówki wykonanej z cienkiej tektury, kartonu lub kompaturki z kilku warstw papieru; oprawa bez wzmocnionego grzbietu znajduje się głównie w oprawach pergaminowych. Wolny grzbiet występuje w technice łamanego grzbietu, w którym grzbietówka jest montowana na dodatkowym użytku kartonowym, łączącym ją z okładzinówkami oraz w oprawie z woreczkiem.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Grzbiet zwarty
Grzbietówka
Grzbiet łamany
Woreczek
Grafika
Grzbiet wolny
Grzbiet wolny bez usztywnienia
Grzbiet wolny z grzbietówką
Grzbiet w technice łamanego grzbietu
Grzbiet wolny z woreczkiem
Przypisy
- Macchi F., Macchi L., Dizionario illustrato della legatura, Milano, 2002, s. 140-141.
- Gnirrep W. Kees., Gumbert J. P., Szirmai Janos A., Kneep en Binding: een terminologie voor de beschrijving van de constructies can oude boekbanden, Den Haag 1992, s. 55.
Autor: E.P.
