Trójlistek włoski
Spis treści
Trójlistek włoski
(wł. trifoglia stilizzata)
Wyciskany z tłoka motyw zdobniczy w formie silnie stylizowanego, plecionkowego trójlistka (koniczyny), z którego wystaje pręcik zakończony mniejszym trójlistkiem. Charakterystyczny dla opraw włoskich kon. XV – pocz. XVI w. Najczęściej tworzy na nich pasy ornamentalne ze zmultiplikowanych i stykających się t. w. bądź jest ukazywany jako pojedyncze, rozproszone motywy. Od drugiej do czwartej dekady XVI w. był bardzo popularny w introligatorstwie Krakowa, stając się niemal nieodłącznym elementem dekoracji italianizujących opraw m.in. Stanisława z Białej i Macieja z Przasnysza vel Mistrza Główek Anielskich. W ich dziełach ornamentalne ciągi t. w. występują głównie jako wewnętrzna strefa pierścieni otaczających superekslibrisy i łuków tympanonów na architektonicznych oprawach, ale też jako pojedyncze ozdobniki w narożach zwierciadła itp. W 2 ćw. XVI w. motyw ten przeniknął na oprawy z innych ośrodków introligatorstwa w Polsce (Poznań, Toruń), jednak zyskując w nich znacznie mniejszą popularność.
Zobacz też
Indeks alfabetyczny
Architektoniczne oprawy
Floralna dekoracja
Renesansowe oprawy
Grafika
Trójlistki włoskie w dekoracji naroży zwierciadła oprawy rzymskiej, po 1524, wg Fürstenberg, De Marinis 1966
Motywy trójlistków włoskich w dekoracji polskiej oprawy renesansowej, 1 poł. XVI w.
Motywy trójlistków włoskich w dekoracji polskiej oprawy renesansowej, 1 poł. XVI w.
Motywy trójlistków włoskich w dekoracji polskiej oprawy renesansowej, 1 poł. XVI w.
Motywy trójlistków włoskich w dekoracji polskiej oprawy renesansowej, 1 poł. XVI w.
Późny przykład użycia motywu trójlistka włoskiego w dekoracji polskiej oprawy (2 poł. XVI w.).
Przypisy
- Nuska 1964, il. 15/14;
- Fürstenberg, De Marinis 1966, s. 51;
- Macchi F. i L. 2002, s. 467;
- Storm van Leeuwen 2011, tabl. 39-41;
- Pokora 2013, il. 1-2;
- Wagner 2015, s. 90;
- Wagner 2016 III, il. 14a-b, 18-20a-b, 46a-b i in.;
- Wagner 2017, il. 3a-d-4, tabl. III.
Autor: A.W.
